
Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản xảy ra khi dịch vị và các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác khó chịu và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể dẫn đến viêm loét, hẹp thực quản, xuất huyết và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư.
Chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm thiểu biến chứng nghiêm trọng. Việc hiểu rõ về trào ngược dạ dày - thực quản không chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà còn góp phần xây dựng thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học hơn, hạn chế nguy cơ tái phát.
Dưới đây là tổng hợp những thông tin quan trọng về bệnh trào ngược dạ dày - thực quản dưới dạng 6 câu hỏi và lưu ý, giúp người đọc tiếp cận vấn đề một cách dễ dàng, rõ ràng.
1. Vì sao bị trào ngược dạ dày thực quản?
Theo chuyên gia Tiêu hóa, trào ngược dạ dày thực quản chủ yếu xuất phát từ rối loạn chức năng cơ thắt thực quản dưới. Khi cơ này không đóng kín hoặc co thắt không đều, axit dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu.
Nhiều yếu tố làm suy yếu hoặc giãn cơ vòng thực quản, bao gồm: sử dụng rượu bia, hút thuốc lá; tiêu thụ thực phẩm giàu gia vị, chất béo, cà phê, sô-cô-la; tình trạng béo phì, đái tháo đường, mang thai, thoát vị hoành; hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc như chẹn kênh canxi.
2. Trào ngược dạ dày có triệu chứng gì
Ợ nóng là triệu chứng phổ biến, xảy ra khi axit từ dịch vị dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản, gây cảm giác nóng hoặc nóng rát. Tình trạng này thường trở nên nghiêm trọng hơn sau khi ăn no, uống rượu bia, tiêu thụ thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chua hoặc khi cúi gập người, nằm nghỉ.
Ợ chua xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên vùng hầu họng, tạo cảm giác chua miệng, khó chịu.
Nuốt khó xuất hiện ở khoảng một phần ba số bệnh nhân trào ngược, gây cảm giác thức ăn hoặc nước uống bị nghẹn lại phía sau xương ức ngay sau khi nuốt. Đây là dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý, vì có thể liên quan đến ung thư thực quản.
Ho khan, khàn giọng hình thành do dịch axit trào ngược kéo dài, làm tổn thương niêm mạc hầu họng, gây viêm họng mạn tính. Đây cũng là triệu chứng thường gặp trong trào ngược dạ dày thực quản.
Ngoài các biểu hiện điển hình, bệnh nhân có thể gặp triệu chứng không đặc trưng hoặc biến chứng như nuốt đau, nôn, ợ hơi, tăng tiết nước bọt, hen phế quản… Khi xuất hiện các dấu hiệu trên, cần thăm khám chuyên khoa Tiêu hóa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Chữa trào ngược dạ dày thực quản như thế nào
Mục tiêu điều trị trào ngược dạ dày thực quản bao gồm:
Loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, khắc phục tổn thương do trào ngược gây ra và ngăn ngừa biến chứng.
Hạn chế nguy cơ tái phát bệnh.
Hiện nay, phương pháp điều trị kết hợp giữa:
Biện pháp không dùng thuốc như điều chỉnh lối sống, thói quen ăn uống và giờ giấc sinh hoạt.
Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định.
Đối với các trường hợp nặng, bác sĩ chuyên khoa có thể xem xét phẫu thuật hoặc áp dụng các kỹ thuật can thiệp nội soi như thủ thuật Stretta, tiêm Enteryx, Endo Cinch.
4. Trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì
Những thực phẩm giúp trung hòa axit, hỗ trợ giảm trào ngược
Thực phẩm có lợi cho dạ dày
Bánh mì, bột yến mạch: Đây là hai lựa chọn hàng đầu khi dạ dày trống rỗng. Chúng có khả năng hấp thụ bớt axit dư thừa, giúp giảm nhanh tình trạng ợ nóng và đau rát.
Các loại đậu đỗ: Giàu chất xơ và amino axit cần thiết, đậu đỗ rất tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, một số loại như đậu tương, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đen chứa carbohydrate phức hợp, có thể gây đầy hơi.
Các loại đạm dễ tiêu: Thịt thăn lợn, thịt lưỡi lợn, tim lợn và thịt ngan là nguồn đạm phù hợp. Nên hạn chế thịt vịt vì tính hàn và thịt gà do tính nóng, cả hai đều không có lợi cho người bị trào ngược.
Gừng: Với đặc tính chống viêm tự nhiên, gừng hỗ trợ làm dịu tổn thương niêm mạc dạ dày và giúp vết loét nhanh lành.
Thực phẩm cần tránh
Những thực phẩm có thể kích thích tiết axit hoặc làm giãn cơ vòng thực quản dưới, khiến trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:
Đồ uống kích thích: Cà phê, rượu, nước có gas, ca cao và socola.
Đồ ăn cay nóng: Ớt, tiêu, hành tỏi, thực phẩm nhiều gia vị, dầu mỡ, đồ chua.
Thói quen sinh hoạt cần điều chỉnh
Không ăn quá no, tránh thức ăn giàu axit, chất béo.
Tránh nằm ngay sau bữa ăn, nên kê cao đầu giường khi ngủ.
Hạn chế các loại thuốc có thể gây trào ngược như NSAID, thuốc an thần, nitrat.
Bỏ thuốc lá, tránh mặc quần áo hoặc thắt lưng quá chặt.
5. Trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản nếu được phát hiện và điều trị ngay từ giai đoạn đầu, khi chưa xuất hiện biến chứng, có thể không gây quá nhiều lo ngại.
Tuy nhiên, nếu kéo dài mà không có biện pháp can thiệp phù hợp, bệnh có thể tiến triển thành nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn, gây khó khăn trong điều trị và tốn kém chi phí.
Khi không được kiểm soát, theo thời gian, bệnh có thể gây tổn thương trực tiếp đến thực quản. Viêm loét thực quản do axit là biến chứng phổ biến, bên cạnh đó, tình trạng chít hẹp thực quản cũng thường gặp ở những người bị trào ngược kéo dài.
Để thích nghi với môi trường axit trào ngược, các tế bào thực quản có thể biến đổi theo hướng giống niêm mạc dạ dày nhằm chịu đựng sự ăn mòn của axit, tạo thành thực quản Barrett – một yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
Ngoài ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, trào ngược dạ dày thực quản còn có thể dẫn đến các bệnh lý hô hấp như viêm họng, ho kéo dài, ngứa cổ, hen suyễn… Nguyên nhân là do axit trào ngược lên vùng họng, làm tổn thương mô và gây viêm nhiễm. Dịch vị dạ dày còn có thể tác động đến sức khỏe răng miệng, góp phần gây ra các bệnh lý liên quan.
6. Khám và điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở đâu?
Để kiểm soát hiệu quả bệnh trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh nên lựa chọn các cơ sở y tế có chuyên khoa Tiêu hóa. Trường hợp xuất hiện triệu chứng ngoài đường tiêu hóa như ho khan, khàn giọng, bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa có thể chỉ định kết hợp điều trị cùng chuyên khoa Tai Mũi Họng. Tuy nhiên, việc thăm khám chuyên khoa Tiêu hóa vẫn được ưu tiên để đánh giá chính xác tình trạng bệnh.
Địa chỉ khám tiêu hóa uy tín tại Hà Nội
Khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai
Địa chỉ: Tầng 5, Nhà P, Số 78 Giải PhóngBệnh viện Đại học Y Hà Nội
Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Đống ĐaTrung tâm Tiêu hóa - Bệnh viện E
Địa chỉ: Số 89 Trần Cung, Nghĩa Tân, Cầu GiấyBệnh viện Đa khoa Bảo Sơn 2
Địa chỉ: Số 52 Nguyễn Chí Thanh, Đống ĐaPhòng khám Đa khoa Hoàng Long
Địa chỉ: Tầng 10, Tòa VCCI, Số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa
Nắm rõ thông tin về bệnh trào ngược dạ dày thực quản giúp người bệnh chủ động trong việc phòng ngừa và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.