Ung thư phổi là một trong những loại ung thư phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao nhất trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hàng triệu ca tử vong liên quan đến ung thư phổi, chủ yếu do bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn khi đã di căn. Chính vì vậy, tầm soát ung thư phổi sớm đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tăng khả năng chữa khỏi và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.
Trong số các phương pháp tầm soát hiện nay, chụp CT phổi liều thấp (Low-Dose CT – LDCT) được xem là tiêu chuẩn vàng, mang lại nhiều ưu điểm vượt trội so với chụp X-quang hay các kỹ thuật truyền thống.
1. Ung thư phổi và thực trạng tại Việt Nam
Tại Việt Nam, ung thư phổi luôn nằm trong nhóm 3 loại ung thư có tỷ lệ mắc và tử vong cao nhất. Theo thống kê của Globocan 2022:
Số ca mắc mới ung thư phổi chiếm khoảng 14% tổng số ca ung thư.
Trên 70% bệnh nhân phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn muộn.
Tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân phát hiện sớm có thể đạt 60–70%, trong khi ở giai đoạn muộn chỉ còn khoảng 5–10%.
Những con số này cho thấy tầm quan trọng của việc tầm soát sớm để phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư khi còn rất nhỏ.
2. Chụp CT phổi liều thấp là gì?
Chụp CT phổi liều thấp (Low-Dose Computed Tomography – LDCT) là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại sử dụng tia X với liều bức xạ thấp hơn nhiều so với chụp CT thông thường, nhưng vẫn đảm bảo thu được hình ảnh chi tiết và chính xác về cấu trúc phổi.
Cơ chế hoạt động: Máy CT sử dụng tia X quét nhiều lát cắt ngang cơ thể, sau đó phần mềm dựng hình 3D chi tiết.
Liều bức xạ: Thấp hơn khoảng 60–80% so với CT thông thường, an toàn cho bệnh nhân.
Thời gian thực hiện: Chỉ mất khoảng 5–10 giây nín thở cho một lần chụp.
3. Lợi ích vượt trội của chụp CT phổi liều thấp trong tầm soát ung thư phổi
Chụp CT phổi liều thấp mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh, cả về mặt chẩn đoán chính xác lẫn an toàn sức khỏe:
3.1. Phát hiện tổn thương cực nhỏ, nâng cao tỷ lệ sống
LDCT có thể phát hiện các nốt nhỏ trong phổi có kích thước chỉ vài milimet (tương đương hạt gạo), trong khi X-quang ngực thường bỏ sót.
Phát hiện sớm giúp can thiệp điều trị ngay khi khối u còn khu trú, tăng khả năng phẫu thuật triệt để, kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Theo nghiên cứu của Chương trình Tầm soát Ung thư Phổi Quốc gia Hoa Kỳ (NLST), tầm soát bằng LDCT giúp giảm 20% tỷ lệ tử vong do ung thư phổi so với chụp X-quang thông thường.
3.2. Chẩn đoán chính xác nhiều bệnh lý phổi
Ngoài ung thư, LDCT còn giúp phát hiện các bệnh lý khác như:
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Xơ phổi, viêm phổi mạn tính
Tổn thương do bụi phổi, lao tiềm ẩn
Các dị dạng mạch máu hoặc u lành tính
Hình ảnh thu được có độ tương phản cao, chi tiết cấu trúc phổi và lồng ngực, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng.
3.3. Thời gian chụp nhanh – Phù hợp cho nhiều đối tượng
Thời gian chụp chỉ 5–10 giây, thích hợp cả cho bệnh nhân khó thở, người cao tuổi, trẻ em, bệnh nhân béo phì.
Không gây đau đớn, không xâm lấn, không cần gây mê hay dùng thuốc cản quang.
3.4. Phân biệt tổn thương phổi với các tổn thương khác
LDCT cho phép phân biệt tổn thương phổi với các tổn thương cơ, xương thành ngực mà X-quang tim phổi không thể làm được. Điều này đặc biệt hữu ích trong chẩn đoán phân biệt và lập kế hoạch điều trị chính xác.
3.5. An toàn với liều bức xạ thấp – Có thể thực hiện nhiều lần
LDCT sử dụng liều bức xạ rất thấp, giảm đáng kể nguy cơ phơi nhiễm.
Không cần tiêm thuốc cản quang, giảm rủi ro dị ứng hay biến chứng.
Có thể lặp lại nhiều lần trong năm nếu cần theo dõi tiến triển bệnh.
3.6. Công nghệ MaxFOV – Quan sát toàn diện, không bỏ sót chi tiết
Một trong những bước tiến công nghệ mới được áp dụng tại các bệnh viện tiên tiến như Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt là Max Field-of-View (MaxFOV) của GE Healthcare:
Sử dụng thuật toán độc quyền, tận dụng dữ liệu mà các thuật toán truyền thống bỏ qua.
Cho hình ảnh CT gần như không có điểm mù, bao quát toàn bộ khoang lỗ từ đầu đến cuối.
Định rõ giá trị không gian và mật độ của tổn thương, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.
4. Đối tượng nào nên tầm soát ung thư phổi bằng chụp CT liều thấp?
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) và Mạng lưới Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCCN), những đối tượng sau nên thực hiện tầm soát ung thư phổi định kỳ bằng LDCT:
Người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ cao.
Người hút thuốc lá nhiều năm (≥ 20 gói/năm).
Người đã bỏ thuốc dưới 15 năm nhưng có tiền sử hút nhiều.
Người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thụ động.
Người làm việc trong môi trường độc hại (amiăng, bụi, hóa chất).
Người có tiền sử gia đình mắc ung thư phổi.
5. Tần suất tầm soát và quy trình thực hiện
5.1. Tần suất tầm soát
Người có nguy cơ cao: Nên tầm soát hàng năm bằng LDCT.
Người nguy cơ trung bình: Tham khảo ý kiến bác sĩ, có thể 2–3 năm/lần.
Người có triệu chứng bất thường: Chụp ngay theo chỉ định.
5.2. Quy trình chụp CT phổi liều thấp
Đăng ký tại cơ sở y tế uy tín.
Bác sĩ thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử.
Thực hiện chụp LDCT – chỉ cần nằm trên bàn chụp, nín thở 5–10 giây.
Bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh đọc kết quả.
Tư vấn hướng xử trí tiếp theo (nếu phát hiện bất thường).
6. Chụp CT phổi liều thấp có an toàn không?
Nhiều người lo ngại về tia bức xạ khi chụp CT. Tuy nhiên:
Liều bức xạ của LDCT rất thấp, chỉ bằng 1/5 – 1/10 so với CT thường.
Theo nghiên cứu của FDA, lợi ích phát hiện sớm ung thư vượt xa nguy cơ tiềm ẩn từ bức xạ.
Không gây đau, không cần thuốc cản quang, an toàn cho nhiều nhóm đối tượng.
7. Vì sao nên tầm soát tại Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt?
Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt là một trong những cơ sở hàng đầu tại Hà Nội trong tầm soát và điều trị ung thư với nhiều lợi thế:
Trang thiết bị hiện đại: Máy CT đa dãy, công nghệ MaxFOV tiên tiến.
Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa ung bướu, chẩn đoán hình ảnh giàu kinh nghiệm, được đào tạo tại các trung tâm trong và ngoài nước.
Quy trình chuẩn IOC (Singapore), đảm bảo độ chính xác cao.
Chi phí hợp lý: Gói tầm soát được thiết kế hỗ trợ nhiều đối tượng, áp dụng song song BHYT và bảo hiểm bảo lãnh.
Ưu đãi khi đăng ký online: Giảm giá và hỗ trợ thêm chi phí nếu có BHYT/BHBL.
Thông tin liên hệ:
Địa chỉ: 34 & 40 Đại Cồ Việt, Phường Hai Bà Trưng, TP Hà Nội
Hotline đặt lịch khám: 094 129 8865
Tiktok: https://www.tiktok.com/@bcarevn?_t=ZS-8z45QKr3bJX&_r=1
8. Chủ động tầm soát để bảo vệ sức khỏe
Ung thư phổi không còn là “án tử” nếu được phát hiện sớm. Chụp CT phổi liều thấp là phương pháp hiệu quả, an toàn và đã được nhiều hiệp hội y khoa trên thế giới khuyến cáo.
Việc chủ động tầm soát định kỳ, đặc biệt cho nhóm nguy cơ cao, là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Bạn có thể dễ dàng đặt lịch khám Bệnh Viện Ung Bướu Hưng Việt trên Bcare chỉ với vài thao tác. Hệ thống hỗ trợ chọn bác sĩ, chuyên khoa, khung giờ phù hợp, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo trải nghiệm thăm khám thuận tiện.
