Bong võng mạc

Là hiện tượng võng mạc bị bong ra khỏi thành nhãn cầu, khiến các tế bào võng mạc bị mất nguồn cung cấp máu. Nếu không điều trị sớm, bong võng mạc có thể dẫn đến mất thị lực một phần hay toàn phần. Các nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh này bao gồm: chấn thương, bệnh tiểu đường, viêm mắt và đục thủy tinh thể. Bong võng mạc phổ biến hơn ở những bệnh nhân trên 40 tuổi, những người có tiền sử gia đình bị bệnh, cận thị nặng.

Tên gọi khác: Rách võng mạc, Bong võng mạc

Triệu chứng

Nhìn thấy các đốm sáng nhấp nháy, mất thị giác, nhìn mờ đột ngột.

Chẩn đoán

Hỏi bệnh sử và khám thực thể, soi đáy mắt.

Điều trị

Điều trị trong vòng 24-48 giờ đầu tiên khi xuất hiện triệu chứng. Các phương pháp điều trị phổ biến nhất là sử dụng chùm ánh sáng laser hoặc đông lạnh (Cryopexy) để gắn lại võng mạc đến vị trí thích hợp trong các phần sau của mắt. Phẫu thuật bao gồm: Retinopexy khí nén, thắt củng mạc, cắt dịch kính.

Bong võng mạc - Ảnh minh họa 1
Bong võng mạc - Ảnh minh họa 2
Bong võng mạc - Ảnh minh họa 3
Bong võng mạc - Ảnh minh họa 4

Nguyên nhân

Võng mạc là lớp sợi thần kinh nhạy cảm với ánh sáng, bao phủ thành trong của mắt, giống như tờ giấy dán tường trong phòng. Chức năng của nó giống như phim trong máy ảnh. Ánh sáng từ bên ngoài đi vào mắt sẽ tập trung trên võng mạc, các dây thần kinh sẽ tiếp nhận những hình ảnh này và truyền vào não. Nhờ đó ta có thể nhìn thấy sự vật.

Khi võng mạc bị bật ra khỏi vị trí bình thường ta gọi là 'bong võng mạc'. Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây mù vĩnh viễn. Bong võng mạc được xem là một cấp cứu trong y tế. Khi võng mạc bong mắt sẽ không nhìn thấy gì.

Phân loại:

  • Bong võng mạc có vết rách: Là trường hợp khi võng mạc bị co kéo dẫn đến lỗ thủng, dịch từ trong mắt chảy qua lỗ thủng đến phía sau võng mạc làm cho võng mạc bong ra khỏi thành nhãn cầu.

  • Bong võng mạc không có vết rách: Là bệnh bong võng mạc do sự tăng sinh của các tổ chức sợi, mạch máu dưới võng mạc do đái tháo đường, viêm màng bồ đào, viêm mạch máu võng mạc… làm cho võng mạc bị đẩy bong ra. Hiện tượng này còn có thể do dịch kính dưới võng mạc rỉ ra từ khối u, viêm võng mạc cấp tính gây ra.

Phòng ngừa

Bệnh bong võng mạc là một bệnh mắt trầm trọng, có tỷ lệ trong 10.000 người thì có một người mắc bệnh. Bệnh bong võng mạc do hậu quả của những lỗ rách ở võng mạc nên thường phát sinh ở những người có võng mạc mỏng dễ bị lỗ rách võng mạc như tuổi ngoài 40, người bị cận thị nặng, người ở gia đình có tiền sử bị võng mạc khác thường, hoặc những người đã qua phẫu thuật mắt. Nhãn cầu bị chấn thương cũng có thể gây nên bong võng mạc.

Bệnh cận thị nặng hoặc cao tuổi thường bị thoái hóa pha lê thể, khi này pha lê thể vốn chứa đầy bên trong mắt bị hóa lỏng bắt đầu teo lại. Việc teo lại này nói chung không gây tổn thương cho mắt nhưng thỉnh thoảng pha lê thể bám rất chắc vào võng mạc nên kéo võng mạc ra có thể làm rách võng mạc. Mặc khác người cận thị nặng thì võng mạc mỏng hơn bình thường nên dễ bị rách do lực kéo của pha lê thể.

Điều trị

  • Khi có triệu chứng ruồi bay hoặc có chớp sáng nên đến các cơ sở chuyên khoa mắt để khám ngay.

  • Bệnh nhân bị cận thị nên khám mắt định kỳ 6 tháng một lần.

  • Khi một mắt đã bị BVM thì phải kiểm tra mắt còn lại ngay để phát hiện sớm những tổn thương mới và dùng tia Laser để điều trị.