Chàm thể tạng

Viêm da cơ địa được xem là bệnh do hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức gây ra. Triệu chứng đặc trưng là khô, ngứa da, da nổi ban đỏ, các ban này có thể chứa dịch. Bệnh thường theo suốt cuộc đời và phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và trẻ em. Người bị tình trạng này có nhiều khả năng bị viêm mũi dị ứng và hen suyễn.

Tên gọi khác: Chàm thể tạng

Triệu chứng

Khô, đỏ, ngứa da. Vùng da bị ảnh hưởng thường là các nếp gấp của cánh tay, mặt sau của đầu gối, cổ tay, mặt và tay.

Chẩn đoán

  • Hỏi bệnh sử và khám thực thể.

  • Sinh thiết da.

  • Các xét nghiệm bổ sung có thể được yêu cầu.

Điều trị

Giữ da sạch và dưỡng ẩm cho da, tránh dùng xà phòng có độ tẩy cao. Tránh tiếp xúc với hóa chất hoặc mặc vải len. Kem Corticosteroid được sử dụng cho các trường hợp bệnh do tự miễn. Trường hợp nặng có thể dùng thuốc Immunomodulators, như Tacrolimus (Protopic) và Pimecrolimus (Elidel). Những thuốc này hoạt động bằng cách ức chế hệ thống miễn dịch.

Chàm thể tạng - Ảnh minh họa 1
Chàm thể tạng - Ảnh minh họa 2
Chàm thể tạng - Ảnh minh họa 3
Chàm thể tạng - Ảnh minh họa 4

Nguyên nhân

Bệnh viêm da cơ địa hay còn gọi là bệnh chàm thể tạng, eczema là một dạng viêm da dị ứng mãn tính, bệnh thường xuất hiện ở trẻ em nhưng có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành, một số ít trường hợp bệnh có thể xuất hiện ở người lớn. Biểu hiện lâm sàng của bệnh rất đa dạng, có thể chỉ đơn giản là các đám khô da mất sắc tố, nhưng cũng có thể biểu hiện rất nặng như đỏ da toàn thân.

Đây là một bệnh lý có thể biểu hiện dưới dạng cấp tính, bán cấp hoặc mãn tính. Triệu chứng điển hình của bệnh là các thương tổn da khô kèm theo ngứa. Do ngứa gãi nhiều mà da bị dày, bệnh nhân càng ngứa và gãi gây nên vòng bệnh lý “Ngứa - Gãi” làm cho bệnh nặng hơn và có nguy cơ bị bội nhiễm vi trùng.Bệnh có yếu tố di truyền hay xuất hiện ở những người có bệnh dị ứng khác như hen, viêm mũi dị ứng. Có tới 35% trẻ viêm da cơ địa có biểu hiện hen trong cuộc đời.

Dịch tễ học:

  • Tỷ lệ hiện mắc: Hiện nay, chưa có nghiên cứu về tỷ lệ hiện mắc viêm da cơ địa ở Việt Nam. Theo một số báo cáo ở các nước khác, tỷ lệ khoảng 7-20%. Theo báo cáo của phòng khám Viện Da liễu Quốc gia, có khi viêm da cơ địa chiếm khoảng 20% số bệnh nhân đến khám tại phòng khám.

  • Tuổi phát bệnh: Thường vào 2 tháng đầu, có tới 60% trẻ viêm da cơ địa phát bệnh trong năm đầu, 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh từ 6-20 tuổi. Rất hiếm bệnh nhân phát bệnh khi trưởng thành.

  • Về giới không khác biệt rõ rệt giữa nam và nữ, có một vài báo cáo nam mắc nhiều hơn nữ.

  • Yếu tố di truyền, gia đình cho thấy 60% người bị viêm da cơ địa có con cũng bị bệnh này. Nếu cả bố mẹ đều bị viêm da cơ địa thì có tới 80% con bị bệnh.

Phòng ngừa

Nguyên nhân gây bệnh của viêm da cơ địa chưa được biết chính xác. Bệnh được cho là do sự phối hợp của yếu tố di truyền với các yếu tố môi trường. Những người bị viêm da cơ địa cũng có nguy cơ mắc các bệnh dị ứng khác như hen phế quản, viêm mũi dị ứng…

Điều trị

  • Tránh ăn các loại thực phẩm có nguy cơ gây bệnh như tôm, cua, cá, ốc, trứng, sữa. Tránh sử dụng các thực phẩm có tính cay, nóng.

  • Tránh tiếp xúc với các đồ vật, hóa chất nghi ngờ gây bệnh

  • Vệ sinh môi trường sống: Nhằm loại bỏ các tác nhân gây bệnh.

  • Không nên nuôi động vật trong nhà, nhất là mèo, chó.

  • Luôn luôn giữ cho da sạch sẽ, bấm móng tay và đi găng tay để không bị trầy xước da gây nhiễm khuẩn khi gãi.

  • Nên mặc các loại quần áo vải mỏng, mềm, tránh các loại áo lồng thú

  • Hàng ngày nên tắm bằng nước ấm (không nên dùng nước quá nóng).

  • Thường xuyên sử dụng kem dưỡng ẩm cho da

  • Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý đặc biệt lưu ý uống đủ nước mỗi ngày.