Chondrocalcinose

Sụn khớp là lớp mô trong suốt, vừa cứng vừa bền dai nhưng lại đàn hồi tốt. Sụn đóng vai trò như lớp đệm bảo vệ, giúp giảm chấn động và tránh sự cọ xát giữa hai đầu xương khi khớp cử động. Vôi hóa sụn khớp được đặc trưng bởi hiện tượng lắng đọng calci ở mô sụn, thấy được trên hình ảnh X-quang, có thể được biểu hiện bằng những đợt viêm khớp dẫn đến những thương tổn ở đầu xương sụn khớp, hiện chưa biết rõ nguyên nhân.

Tên gọi khác: Chondrocalcinose, Vôi hóa sụn khớp lan tỏa, Giả Goutte, Giả Gout

Triệu chứng

Có những cơn viêm cấp ở một vài khớp (gối, cổ chân, cột sống), sưng đau xuất hiện đột ngột, mức độ viêm nhiều, sốt cao… đau và hạn chế vận động, có thể thấy tiếng lắc rắc của khớp khi vận động.

Chẩn đoán

Hỏi bệnh sử và khám thực thể.
Chụp X-quang, lấy dịch khớp làm xét nghiệm phát hiện tinh thể Pyrophosphat Ca.

Điều trị

Cơn viêm cấp: Sử dụng thuốc Colchicin uống từ 2 - 3 mg/ngày trong vài ngày hoặc sử dụng các thuốc chống viêm không Steroid.

Nguyên nhân

Sụn khớp là lớp mô trong suốt, vừa cứng vừa bền dai nhưng lại đàn hồi tốt. Sụn đóng vai trò như lớp đệm bảo vệ, giúp giảm chấn động và tránh sự cọ xát giữa hai đầu xương khi khớp cử động. Tuy quan trọng như vậy nhưng sụn lại không chứa mạch máu hay dây thần kinh nên không được máu nuôi trực tiếp, chỉ tiếp nhận dinh dưỡng thẩm thấu nhờ tổ chức xương dưới sụn, màng hoạt dịch, dịch khớp. Do vậy, sụn rất dễ bị thoái hóa âm thầm theo thời gian mà không có dấu hiệu nào.

Vôi hóa sụn khớp được đặc trưng bởi hiện tượng lắng đọng calci ở mô sụn, thấy được trên hình ảnh X-quang, có thể được biểu hiện bằng những đợt viêm khớp dẫn đến những thương tổn ở đầu xương sụn khớp, hiện chưa biết rõ nguyên nhân.

Người ta chia vôi hóa sụn khớp làm 2 thể:

Thể nguyên phát: Chiếm phần lớn trường hợp, đôi khi có tính chất gia đình.
Thể thứ phát: Sau khi mắc một số bệnh như cường tuyến cận giáp, nhiễm thiết huyết tố, đái tháo đường, bệnh Gout, suy tuyến giáp.

Mặc dù mới được tìm ra gần đây (1957) nhưng đây là một bệnh thường gặp (chiếm 6% ở người lớn), là bệnh của người lớn tuổi (trên 60 tuổi), tuổi càng lớn tỷ lệ bệnh càng cao (20% ở lứa tuổi >80), nữ nhiều hơn nam.

Phòng ngừa

Do các tinh thể Calcium pyrophosphate dihydrate trong khớp nhiều lên theo tuổi tác. Tuy nhiên, chưa rõ lý do tại sao một số người xuất hiện các triệu chứng còn những người khác thì không.

Điều trị

1. Cơn viêm cấp

Sử dụng thuốc Colchicin uống từ 2 - 3 mg/ngày trong vài ngày (tác dụng không nhanh bằng Gout), hoặc sử dụng các thuốc chống viêm không Steroid.

2. Ngoài cơn cấp

Thể đa khớp, hư khớp: Các thuốc chống viêm không Steroid, tiêm Steroid tại chỗ.
Thể phá hủy xương: Sử dụng điều trị nội khoa kết hợp điều trị ngoại khoa (ghép khớp nhân tạo).
Thể thứ phát: Điều trị nguyên nhân.