Tên gọi khác: Cường cận giáp, Tăng năng tuyến cận giáp
Triệu chứng
Cường cận giáp là có quá nhiều hoóc-môn trong máu do hoạt động quá mức của một hoặc nhiều tuyến cận giáp của cơ thể. Có 2 loại cường cận giáp: cường cận giáp tiên phát và cường cận giáp thứ phát. Bệnh cường cận giáp ảnh hưởng đến răng, xương, hệ thần kinh, thận và các cơ.
Chẩn đoán
Các triệu chứng xảy ra do do nồng độ canxi trong máu cao hoặc quá ít trong xương.
Điều trị
Xương dễ vỡ, dễ gãy xương (loãng xương); Sỏi thận; Đi tiểu quá nhiều; Đau bụng; Dễ mệt mỏi; Trầm cảm, Hay quên; Đau xương khớp; Buồn nôn, nôn hoặc chán ăn; Hay khát nước.
Nguyên nhân
Tuyến cận giáp có hình bầu dục và kích thước bằng hạt lúa được nằm ở cổ. Các tuyến cận giáp sản xuất hoóc - môn giúp duy trì sự cân bằng thích hợp của canxi trong máu và trong các mô.
Cường cận giáp là có quá nhiều hoóc-môn trong máu do hoạt động quá mức của một hoặc nhiều tuyến cận giáp của cơ thể.
Có 2 loại cường cận giáp:
Cường cận giáp tiên phát: nguyên nhân do một hoặc nhiều tuyến cận giáp hoạt động quá mức làm dư thừa hoóc-môn dẫn đến canxi trong máu cao và có thể gây ra một loạt các vấn đề sức khỏe.
Cường cận giáp thứ phát: là kết quả của một căn bệnh gây giảm canxi trong xương.
Phòng ngừa
Tuyến cận giáp tiết hoóc-môn giúp duy trì mức độ phù hợp của cả canxi và phospho trong cơ thể. Vitamin D cũng có liên quan trong việc điều chỉnh lượng canxi trong máu.
Thông thường, việc cân bằng hoạt động tốt. Khi nồng độ canxi trong máu giảm quá thấp, tuyến cận giáp tiết ra hoóc-môn đủ để khôi phục lại sự cân bằng. Hoóc-môn tuyến cận giáp làm tăng nồng độ canxi bằng cách giải phóng canxi từ xương và tăng lượng hấp thụ canxi từ ruột non. Khi canxi máu quá cao, các tuyến cận giáp sản xuất hoóc-môn ít hơn. Nhưng đôi khi một hoặc nhiều tuyến này sản xuất ra hoóc-môn quá mức, dẫn đến nồng độ canxi cao bất thường (chứng tăng canxi huyết) và giảm nồng độ của phospho trong máu. Canxi được biết đến với vai trò giữ cho răng và xương khỏe mạnh. Tuy nhiên, canxi còn có nhiều chức năng khác. Nó hỗ trợ trong việc truyền tín hiệu trong tế bào thần kinh và nó liên quan đến việc co cơ. Phospho là một khoáng chất hoạt động kết hợp với canxi trong các khu vực này.
Rối loạn này thường được chia thành hai loại dựa vào nguyên nhân. Cường cận giáp có thể xảy ra do vấn đề ở tuyến cận giáp (tiên phát) hoặc vì một bệnh ảnh hưởng đến chức năng của tuyến (thứ phát).
Cường cận giáp tiên phát: Cường cận giáp xảy ra do vấn đề ở một hoặc nhiều tuyến cận giáp:
U tuyến là nguyên nhân phổ biến nhất.
Tăng sản của hai hoặc nhiều tuyến cận giáp.
Khối ung thư là một nguyên nhân hiếm gặp của cường cận giáp tiên phát.
Cường cận giáp tiên phát thường xảy ra ngẫu nhiên, nhưng cũng có thể do gen.
Cường cận giáp thứ phát: Cường cận giáp thứ phát là hậu quả của một bệnh làm giảm nồng độ canxi. Do đó, tuyến cận giáp làm việc quá sức để bù đắp cho việc mất canxi. Yếu tố có thể góp phần vào cường cận giáp thứ phát bao gồm:
Thiếu hụt canxi nghiêm trọng: Cơ thể có thể không nhận đủ canxi từ chế độ ăn uống, thường là do hệ tiêu hóa không hấp thụ canxi.
Thiếu vitamin D trầm trọng: Vitamin D giúp duy trì nồng độ thích hợp của canxi trong máu, và nó giúp hệ tiêu hóa hấp thụ canxi từ thức ăn. Cơ thể sản xuất ra vitamin D khi da được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và hấp thu vitamin D trong thực phẩm. Nếu không có đủ vitamin D, mức độ canxi có thể giảm.
Suy thận mạn: Thận chuyển đổi vitamin D thành một dạng mà cơ thể có thể sử dụng. Suy thận mạn tính là nguyên nhân phổ biến nhất của cường cận giáp thứ phát.
Điều trị
Uống nhiều nước. Uống sáu đến tám ly nước mỗi ngày để giảm nguy cơ sỏi thận.
Tập thể dục thường xuyên. Thường xuyên tập thể dục, bao gồm cả đào tạo sức mạnh, giúp duy trì xương chắc khoẻ. Nói chuyện với bác sĩ về những loại chương trình tập thể dục cho là tốt nhất.
Không hút thuốc. Hút thuốc có thể làm tăng mất xương cũng như làm tăng nguy cơ một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nói chuyện với bác sĩ về những cách tốt nhất để bỏ thuốc lá.
Tránh các loại thuốc nâng cao mức canxi. Một số thuốc, bao gồm cả một số thuốc lợi tiểu và lithium, có thể nâng cao mức canxi. Nếu dùng thuốc như vậy, hãy hỏi bác sĩ xem thuốc khác có thể thích hợp.