Tên gọi khác: Trực khuẩn lao BK
Triệu chứng
Triệu chứng bệnh Lao kê là Sốt cao, khó thở, mệt mỏi, gầy sút cân, ho kéo dài, có thể khó thở tím tái, lách to (50%), gan to, hạch to, tràn dịch và viêm các màng (hội chứng màng não, tràn dịch màng phổi...) khám họng và thanh quản có thể thấy hạch lao.
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử và khám thực thể.
Chụp X-quang phổi thấy hình ảnh nhiều hạt nhỏ như hạt kê, lan toả từ đỉnh đến đáy phổi.
Cần nội soi phế quản với rửa phế quản phế nang, cấy máu, Elisa, Mantoux, chọc tuỷ, dịch não tuỷ, sinh thiết phủ tạng để thiết lập chẩn đoán.
Điều trị
Thể cấp và mất phản ứng dùng Prednisolon + phác đồ điều trị lao. Nếu điều trị lao có tác dụng thì lâm sàng sẽ hết 1 tháng trước X-quang. Không dùng Prednisolon trong điều trị thử.
Nguyên nhân
Là thể lao cấp tính của lao tản mạn, do BK lan tràn đường máu với số lượng lớn, trong thời kỳ tiên phát hoặc thứ phát. Tổn thương ở phổi đồng thời ở các cơ quan khác: gan, lách, thận, các màng...
Ở nước ngoài: lao kê chiếm 1,6-2% (1994).
Việt Nam (Viện Lao và Bệnh Phổi): 1980-1984: 2,3%, 1994: 1,4%.
Ở bệnh nhân HIV/AIDS gặp lao kê: 20,5%.
Trước đây lao kê thường gặp ở trẻ em và người già, ngày nay ở mọi lứa tuổi, do HIV/AIDS.
Phòng ngừa
Nhiễm khuẩn huyết lao: do vỡ một số ổ bã đậu hoá lỏng vào tĩnh mạch (thể ác tính).
Do lan tràn đường máu từ hạch sơ nhiễm cũ vào bạch huyết và tĩnh mạch chủ trên.
BK lan tràn đường máu và khu trú ở thành mạch, gây viêm mạch bã đậu ở nội mạc và từ đó đổ BK vào dòng máu.
Do phẫu thuật vào cơ quan bị lao, không đề phòng BK lan tràn đường máu.
Thời gian BK vào máu đến khi có tổn thương phổi là 6 tuần...
Điều trị
Thể cấp và mất phản ứng dùng Prednisolon + phác đồ điều trị lao.
Nếu điều trị lao có tác dụng thì lâm sàng sẽ hết 1 tháng trước X-quang.
Không dùng Prednisolon trong điều trị thử.