Say máy bay

Triệu chứng

Dễ nôn mửa; Buồn nôn; Mệt mỏi

Chẩn đoán

Nói chung, tất cả các tình trạng say xe, bao gồm cả say máy bay, được chẩn đoán dựa vào bệnh sử và khám sức khỏe

Điều trị

Scopolamine, có trong miếng dính đặt phía sau tai; Thuốc chóng ói, làm giảm buồn nôn, ví dụ như ondansetron (Zofran®) và prochlorperazine (Compazine®)

Tổng quan

Say máy bay là tình trạng gì?

Nếu bạn đã từng gặp cảm giác buồn nôn khi đi trên một chiếc thuyền hoặc một chuyến bay gập ghềnh, bạn sẽ biết sự khó chịu của chứng say tàu xe, máy bay.

Say máy bay, được biết đến là một loại say tàu xe, là tình trạng phổ biến xảy ra đối với nhiều phi công và hành khách. Tình trạng này thường xảy ra khi bạn đi máy bay và đặc biệt gặp ở những lần bay đầu do cơ thể bị lắc lư theo chuyển động của máy bay. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có nhiều cách để có thể khắc phục được tình trạng này.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng Say máy bay là gì?

Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng thông thường khi say máy bay:

• Dễ nôn mửa;

• Buồn nôn;

• Mệt mỏi;

• Ớn lạnh;

• Ra mồ hôi;

• Tăng cường tiết nước bọt;

• Nôn mửa;

• Ngáp;

• Đau đầu;

• Chóng mặt;

• Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, người say có thể mất phương hướng hoặc kiệt sức.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa của mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng say máy bay?

Say máy bay thường xảy ra do cơ thể phản ứng lại các dấu hiệu khác nhau mà nó nhận diện được. Trong khi di chuyển trên các phương tiện, chẳng hạn như máy bay hoặc xe hơi, hệ tiền đình cảm nhận chuyển động khác với não bộ.

Trong lúc trên máy bay, mắt có xu hướng thích ứng với những chuyển động. Nhưng cơ thể, đặc biệt là tai trong, lại không thích ứng với những thay đổi đó. Các dấu hiệu đối ngược nhau làm cho cơ thể bị rối loạn, tạo cảm giác buồn nôn cùng với nhiều triệu chứng khác.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải tình trạng say máy bay?

Say máy bay là một tình trạng rất phổ biến, thường xuất hiện nhiều hơn ở nữ giới so với nam giới. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị say máy bay?

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị say máy bay, chẳng hạn như:

• Ốm;

• Đang dùng thuốc;

• Căng thẳng và lo lắng;

• Dùng thức uống chứa cồn;

• Mệt mỏi;

• Cảm xúc;

• Lo âu.

Phòng ngừa

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế sự phát triển của tình trạng say máy bay?

Các lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp bạn đối phó với tình trạng say máy bay:

• Hãy bắt đầu bằng các chuyến bay ngắn gần nhau để cho cơ thể bạn có thời gian điều chỉnh với các chuyển động gặp phải khi bay;

• Có chế độ ăn uống bổ dưỡng chứa ít natri và chất béo. Bạn đừng ăn ngay trước khi bay, nhưng cũng đừng bay khi dạ dày rỗng;

• Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể;

• Cố giảm bớt lo lắng trước khi bay. Nếu bạn đang học lái máy bay thì hãy chuẩn bị đầy đủ kiến thức trước khi bay. Việc chuẩn bị sẵn sàng sẽ làm giảm căng thẳng và mức độ lo lắng của bạn và có thể ngăn ngừa tình trạng say máy bay.

Điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán tình trạng say máy bay?

Nói chung, tất cả các tình trạng say xe, bao gồm cả say máy bay, được chẩn đoán dựa vào bệnh sử và khám sức khỏe. Bác sĩ dựa vào việc người bệnh mô tả triệu chứng và ngữ cảnh để chẩn đoán tình trạng này. Bạn thường không cần đến các xét nghiệm để chẩn đoán chứng say máy bay.

Những phương pháp nào dùng để điều trị tình trạng say máy bay?

Bạn có thể dùng thuốc để ngăn ngừa hoặc làm giảm cơn buồn nôn và nôn mửa gồm:

• Scopolamine, có trong miếng dính đặt phía sau tai;

• Thuốc chóng ói, làm giảm buồn nôn, ví dụ như ondansetron (Zofran®) và prochlorperazine (Compazine®);

• Một số thuốc kháng histamine, như dimenhydrinat (Dramamine®) và meclizine (Antivert®, Bonine®). Những loại này có thể làm bạn buồn ngủ.

Một số loại thuốc cần kê đơn. Hầu hết chúng có tác dụng tốt nhất nếu bạn uống trước khi khởi hành.

Bạn có thể thử những điều này để giảm bớt tình trạng say máy bay:

• Hít thở không khí trong lành. Mở lỗ thông khí và cửa sổ nếu có thể. Cố gắng làm mát;

• Nhìn ra ngoài tại điểm cố định trên đường chân trời, hạn chế đổi hướng, chuyển động lên, xuống ở mức thấp nhất, giữ đầu của bạn cố định;

• Sử dụng bình oxy (nếu có).

Bạn cố gắng không:

• Đọc sách khi đang bay;

• Gục đầu xuống;

• Tập trung quá nhiều vào cảm giác say máy bay. Nếu bạn nghĩ rằng mình sẽ bị say máy bay thì chắc chắn bạn sẽ bị. Cho nên, bạn hãy cố gắng giữ thái độ tích cực và tập trung vào một việc cụ thể để giữ cho tâm trí của mình bận rộn;

• Nếu bạn là phi công, đừng quên rằng mình phải lái máy bay. Nếu cảm thấy cơn say máy bay quá nặng, không thể lái tiếp được thì hãy hạ cách càng nhanh càng tốt và trở lại mặt đất;

• Nếu bạn là một phi công, không dùng bất kỳ thuốc chống say xe nào trước khi bay. Tất cả các loại thuốc chống buồn nôn và say tàu xe đều có tác dụng phụ và có thể ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần và sự phán đoán của phi công, cũng như gây buồn ngủ. Nếu bạn là một phi công bị chứng say máy bay nghiêm trọng, hãy trao đổi với chuyên viên kiểm tra sức khỏe hàng không để lựa chọn cách điều trị phù hợp.