Tác giả: Giang Lê
Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư
Tìm hiểu chung
Tìm hiểu chung
Đo huyết áp tại nhà là gì?
Đo huyết áp tại nhà là Xét nghiệm đo huyết áp được thực hiện ngay tại nhà của bạn hoặc bất cứ đâu bằng một thiết bị điện tử nhỏ gọn bạn có thể xách theo bên mình. Huyết áp là chỉ số đo lường áp lực máu bên trong lòng động mạch.
Hầu hết mọi người sử dụng thiết bị tự động để đo huyết áp tại nhà. Thiết bị này hoạt động bằng cách bơm túi hơi xung quanh cánh tay để tạm thời làm ngưng dòng máu chảy trong động mạch cánh tay. Khi hơi được xả ra dần dần, thiết bị sẽ ghi lại trị số huyết áp tại thời điểm dòng máu bắt đầu lưu thông trở lại.
Huyết áp được đo gồm hai thông số:
Số đầu tiên là huyết áp tâm thu. Số này đại diện cho trị số huyết áp khi tim co bóp.
Số thứ hai là huyết áp tâm trương. Số này đại diện cho huyết áp tối thiểu xảy ra khi tim nghỉ giữa các lần đập.
Hai giá trị huyết áp này được biểu thị ở đơn vị milimet thủy ngân (mm Hg). Trị số huyết áp được ghi dưới dạng huyết áp tâm thu/huyết áp tâm trương (đọc là huyết áp tâm thu trên huyết áp tâm trương). Ví dụ, nếu huyết áp tâm thu của bạn là 120 mm Hg và huyết áp tâm trương của bạn là 80 mm Hg, phiếu khám sẽ ghi huyết áp của bạn là 120/80 (đọc là 120 trên 80).
Sau đây là một số loại máy đo huyết áp:
Huyết áp kế tự động
Huyết áp kế tự động, hay còn gọi là huyết áp kế điện tử, là thiết bị chạy pin, sử dụng microphone để phát hiện dòng máu đập trong lòng động mạch. Túi hơi được quấn quanh cánh tay của bạn sẽ tự động bơm và xả khi bạn ấn nút bắt đầu.
Loại huyết áp kế thường được tìm thấy ở siêu thị, nhà thuốc, cửa hàng Dược phẩm là thiết bị tự động.
Huyết áp kế đo huyết áp ở ngón tay hoặc cổ tay thường không chính xác và không được khuyên dùng.
Huyết áp kế cơ
Mẫu máy thủ công cũng tương tự như thiết bị mà bác sĩ hay dùng để đo huyết áp của bạn. Những thiết bị này thường bao gồm một túi hơi cánh tay, một bóng bóp để bơm túi hơi, một ống nghe và một đồng hồ đo huyết áp.
Đo huyết áp được tiến hành bằng cách tạm thời làm gián đoạn dòng máu trong động mạch (thường là bằng cách bơm hay túi khi quanh cánh tay) và đặt ống nghe vào vùng da bên trên động mạch. Bạn sẽ nghe tiếng đập khi dòng máu bắt đầu chảy trở lại khi hơi được xả ra từ túi khí.
Huyết áp được hiển thị trên một mặt đồng hồ tròn có kim. Khi áp lực trong túi hơi tăng lên, kim sẽ di chuyển theo chiều đồng hồ. Khi áp lực túi hơi hạ xuống, kim đi theo ngược chiều đồng hồ. Lúc này. Con số đọc được trên đồng hồ khi nghe tiếng dòng máu chảy đầu tiên chính là huyết áp tâm thu. Con số đọc được trên đồng hồ khi không còn nghe tiếng dòng máu chảy là huyết áp tâm trương.
Huyết áp kế di động
Huyết áp kế di động là một thiết bị nhỏ được đeo trong người suốt ngày, thường trong 24 hoặc 48 giờ. Thiết bị này sẽ tự động đo huyết áp của bạn.
Bác sĩ có thể cho bạn dùng thiết bị này nếu nghĩ rằng bạn bị Tăng huyết áp áo choàng trắng (hay còn gọi là tăng huyết áp do gặp mặt bác sĩ) hoặc các phương pháp đo huyết áp khác không cho kết quả nhất quán.
Khi nào bạn nên thực hiện đo huyết áp tại nhà?
Bác sĩ của bạn có thể khuyên bạn đo huyết áp tại nhà nếu:
Bạn được chẩn đoán tiền tăng huyết áp (huyết áp tâm thu nằm giữa 120 và 139 mm Hg hoặc huyết áp tâm trương nằm giữa 80 và 80 mm Hg).
Bạn được chẩn đoán tăng huyết áp (huyết áp tâm thu từ 140 mm Hg trở lên HOẶC huyết áp tâm trương từ 90 mm Hg trở lên).
Bạn có yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp.
Điều cần thận trọng
Điều cần thận trọng
Bạn nên biết những gì trước khi thực hiện đo huyết áp tại nhà?
Đừng tự chỉnh liều thuốc huyết áp dựa trên kết quả đo huyết áp tại nhà trừ khi bác sĩ bảo bạn làm.
Huyết áp thông thường dao động trong ngày và thậm chí giữa hai lần đo gần nhau. Huyết áp có xu hướng cao hơn vào buổi sáng và thấp về đêm. Stress, hút thuốc lá, ăn uống, tập luyện, lạnh, đau, ồn ào, thuốc và ngay cả nói chuyện cũng có thể ảnh hưởng lên huyết áp. Một số đo cao đơn thuần không có nghĩa là bạn bị tăng huyết áp, và kết quả bình thường đơn lẻ chưa hẳn nói lên rằng bạn không bị tăng huyết áp. Chỉ số trung bình của nhiều lần đo trong ngày chính xác hơn là dựa vào một lần đo.
Huyết áp của bạn có thể chỉ cao khi bạn đến phòng mạch bác sĩ. Đây được gọi là tăng huyết áp áo choàng trắng (hoặc tăng huyết áp tại phòng khám) và có thể gây ra do sự lo lắng khi phải gặp bác sĩ. Khi bạn kiểm tra huyết áp đều đặn tại nhà, bạn có thể thấy rằng huyết áp của bạn thấp hơn khi ở phòng mạch bác sĩ.
Trước khi tiến hành phẫu thuật, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
Quy trình thực hiện
Quy trình thực hiện
Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện đo huyết áp tại nhà?
Trước khi đo huyết áp, bạn nên:
Tìm nơi yên tĩnh để đ Bởi vì bạn cần phải tập trung lắng nghe tiếng mạch đập (thường khá khó nghe);
Bạn phải thật thoải mái và thư giãn và mới vừa đi tiểu xong (bàng quang đầy có thể ảnh hưởng đến kết quả);
Cuộn tay áo lên hoặc cởi bỏ những áo có ống tay chặ
Trước khi đo, hãy ngồi nghỉ trong 5 đến 10 phút. Cánh tay của bạn nên được đặt nghỉ thoải mái ngang tầm tim. Ngồi thẳng với lưng dựa vào ghế, chân không bắt chéo. Để cẳng tay trên bàn với lòng bàn tay ngửa lên.
Quy trình thực hiện đo huyết áp tại nhà như thế nào?
Huyết áp của bạn ở tay phải có thể cao hoặc thấp hơn tay trái. Vì lý do này, cố gắng đo cùng một tay ở tất cả mọi lần.
Đầu tiên, lý tưởng là nên đo huyết áp 3 lần trong mỗi đợt đo, cách nhau 5 đến 10 phút. Khi bạn đã thoải mái hơn trong việc tự đo huyết áp, bạn sẽ chỉ cần đo một hoặc hai lần mỗi đợt.
Hướng dẫn sử dụng huyết áp kế có thể khác nhau tùy thuộc loại máy đo mà bạn chọn. Sau đây là vài hướng dẫn chung:
Đo huyết áp trong khi bạn cảm thấy thoải mái và thư giã Ngồi yên lặng ít nhất 5 phút và đặt cả hai chân trên mặt sàn. Cố gắng không di chuyển hoặc nói chuyện trong khi đang đo;
Ngồi để cánh tay cong nhẹ và nghỉ thoải mái trên bàn sao cho cánh tay ở ngang tầm với tim;
Đặt túi hơi trên da cánh tay. Bạn có thể cuộn tay áo lên, tháo tay ra khỏi ống tay hoặc cởi áo ra;
Quấn túi hơi xung quanh cánh tay sao cho cạnh dưới túi cách nếp khuỷu khoảng 2,5 cm.
Bạn nên làm gì sau khi thực hiện đo huyết áp tại nhà?
Ghi lại trị số huyết áp của bạn kèm ngày và giờ đo. Bạn có thể sử dụng nhật ký hoặc bảng tính trong máy vi tính để ghi lại. Đối với một số loại máy đo huyết áp hiện đại, chúng có thể có thêm tính năng ghi lại các trị số cho bạn. Một số máy đo có thể chuyển số liệu này qua máy vi tính.
Ngoài ra, hãy ghi lại các hoạt động thường nhật của bạn, chẳng hạn như thời điểm uống thuốc hoặc khi bạn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng. Bản ghi chép của bạn có thể giúp giải thích tại sao huyết áp lúc đó tăng hay giảm và giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc.
Hướng dẫn đọc kết quả
Hướng dẫn đọc kết quả
Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?
Trị số huyết áp ở người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên (mm Hg) Lý tưởng Huyết áp tâm thu 119 trở xuống Huyết áp tâm trương 79 trở xuống Tiền tăng huyết áp Huyết áp tâm thu 120 đến 139 Huyết áp tâm trương 80 đến 89 Tăng huyết áp Huyết áp tâm thu 140 trở lên Huyết áp tâm trương 90 trở lên
Nhìn chung, huyết áp của bạn càng thấp càng tốt. Ví dụ, kết quả huyết áp nhỏ hơn 90/60 là tốt miễn bạn cảm thấy khỏe. Nếu bạn có huyết áp thấp và cảm thấy muốn ngất, ngất hoặc cảm thấy buồn nôn, hãy nói chuyện với bác sĩ.
Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.
Nguồn tham khảo
Đo huyết áp tại nhà là gì?, http://www.webmd.com/hypertension-high-blood-pressure/home-blood-pressure-test