Hormone tăng trưởng (hormone GH)

Tác giả: Ban biên tập HelloBACSI

Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư

Tìm hiểu chung

Tên kỹ thuật y tế: Xét nghiệm hormone tăng trưởng (hormone GH)

Bộ phân cơ thể/Mẫu thử: Máu

Tìm hiểu chung

Xét nghiệm hormone tăng trưởng là gì?

Xét nghiệm hormone tăng trưởng (GH) là Xét nghiệm đo nồng độ một loại hormone trong máu có tác dụng làm cho cơ thể lớn lên. GH được sản xuất bởi tuyến yên. Hormone này đóng một vai trò quan trọng trong quá trình cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Lượng GH trong máu thay đổi trong ngày và bị thay đổi bởi các hoạt động luyện tập, ngủ, căng thẳng, và chế độ ăn uống.

Lượng GH quá cao có thể khiến một đứa trẻ phát triển cao hơn so với bình thường (hội chứng người khổng lồ). Lượng GH quá thấp có thể khiến các bé phát triển kém hơn so với bình thường (còi cọc – bệnh lùn). Cả hai bệnh lý này đều có thể được điều trị nếu phát hiện sớm.

Ở người lớn, lượng GH quá cao có thể là do khối u lành ở tuyến yên (u tuyến). Hậu quả của bệnh làm cho xương mặt, hàm, bàn tay và bàn chân phát triển lớn hơn bình thường (bệnh to đầu chi).

Hormone tăng trưởng có thể làm xuất hiện các chất khác điều hòa quá trình tăng trưởng và trao đổi chất. Một trong số đó là yếu tố tăng trưởng giống Insulin 1 (IGF-1). Khi lượng GH quá cao, IGF-1 cũng sẽ ở mức rất cao. Xét nghiệm IGF-1 cũng có thể được thực hiện để xác định mức độ cao của GH.

Khi nào bạn cần tiến hành xét nghiệm hormone tăng trưởng?

Xét nghiệm kích thích GH được thực hiện đối với một đứa trẻ có những dấu hiệu và triệu chứng của thiếu hụt hormone tăng trưởng (GHD), chẳng hạn như:

• Tốc độ tăng trưởng chậm lại;

• Tầm vóc thấp bé hơn so với những trẻ em khác cùng tuổi;

• Dậy thì muộn;

• Chậm phát triển xương (phát hiện khi chụp X-quang).

Xét nghiệm kích thích có thể được thực hiện đối với một người trưởng thành khi có những dấu hiệu và triệu chứng của GHD và/hoặc suy tuyến yên, chẳng hạn như:

• Loãng xương;

• Mệt mỏi;

• Những lipid có hại tăng lên trong cơ thể, chẳng hạn như cholesterol cao;

• Giảm khả năng gắng sức.

Điều cần thận trọng

Điều cần thận trọng

Bạn nên biết những gì trước khi tiến hành xét nghiệm hormone tăng trưởng?

Vì nồng độ GH thay đổi trong ngày, nên nếu lấy máu ở các thời điểm khác nhau để so sánh thì sẽ không chính xác. Bởi vì có quá nhiều sự chồng chéo giữa các kết quả và các biến đổi bình thường hàng ngày. Ví dụ như là GH thường sẽ ở mức cao hơn vào buổi sáng và sẽ tăng lên khi tập thể dục và căng thẳng.

Các yếu tố có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm GH gồm:

• Các loại thuốc có thể làm tăng nồng độ GH. Ví dụ như các chất kích thích, arginine, dopamine, estrogen, glucagon, histamin, insulin, levodopa, methyldopa, và acid nicotinic.

• Các loại thuốc có thể làm giảm nồng độ GH như là corticosteroid và phenothiazines.

Cần lưu ý rằng hầu hết các trường hợp người có vóc dáng thấp bé thì nguyên nhân không phải do thiếu hụt GH. Mà thường các trường hợp này có thể liên quan đến di truyền trong gia đình, nhiều loại bệnh lý và các rối loạn di truyền khác.

Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Quy trình thực hiện

Quy trình thực hiện

Bạn nên làm gì trước khi xét nghiệm hormone tăng trưởng?

Bạn phải tuân theo tất cả các hướng dẫn chuẩn bị của bác sĩ. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn:

• Nhịn ăn vài giờ trước khi xét nghiệm;

• dùng thuốc theo toa một vài ngày trước khi xét nghiệm;

• Tập thể dục trước khi thử nghiệm;

• Dừng uống những loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Quy trình thực hiện của xét nghiệm hormone tăng trưởng là gì?

Nồng độ hormone tăng trưởng (GH) trong máu có thể thay đổi một cách nhanh chóng, vì vậy có thể cần lấy mẫu máu nhiều lần vào những ngày khác nhau. Yếu tố tăng trưởng giống Insulin 1 (IGF-1) biến đổi chậm hơn, và có thể được tiến hành xét nghiệm đầu tiên.

Chuyên viên xét nghiệm máu sẽ:

• Quấn băng đàn hồi (garô) xung quanh cánh tay bạn đểchặn dòng chảy của máu. Điều này giúp cho các tĩnh mạch dưới băng lớn hơn vì vậy có thể dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch;

• Làm sạch da bằng cồn;

• Đưa kim vào tĩnh mạch. Có thể phải đâm kiêm nhiều lần;

• Kéo nòng để rút máu;

• Tháo garô khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu;

• Đặt một miếng gạc hoặc bông trên vết kim châm sau khi rút kim ra;

• Đè lên vùng lấy máu và sau đó dán băng lại.

Bạn nên làm gì sau khi thực hiện xét nghiệm hormon tăng trưởng (GH)?

Bạn có thể cảm thấy khó chịu khi quấn garo quanh cánh tay. Bạn có thể cảm thấy không có cảm giác gì khi rút kim ra, hoặc cảm thấy tê hoặc như bị côn trùng cắn.

Bạn có thể gỡ băng và bông trong khoảng 20 đến 30 phút. Bạn sẽ được định ngày để lấy kết quả xét nghiệm. Bác sĩ sẽ giải thích kết quả xét nghiệm. Bạn nên thực hiện theo các hướng dẫn của bác sĩ.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Hướng dẫn đọc kết quả

Kết quả

Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?

Kết quả bình thường

Hormone tăng trưởng (GH)
Nam giới	Thấp hơn 5 nanogram trên mỗi ml (ng / ml) (ít hơn 226 picomoles mỗi lít [pmol / l])
Phụ nữ	Thấp hơn 10 ng / ml (ít hơn 452 pmol /l)
Trẻ em	Thấp hơn 20 ng / ml (ít hơn 904 pmol /l)

Giá trị cao

Nồng độ GH cao có thể là do chứng bệnh khổng lồ hoặc bệnh to đầu chi. Những bệnh lý này gây ra bởi khối u lành trong tuyến yên (u tuyến). Trong trường hợp này, nồng độ yếu tố tăng trưởng giống Insulin 1 (IGF-1) cũng sẽ cao.

Nồng độ GH cao cũng có thể do bệnh tiểu đường, bệnh thận, hoặc do nhịn đói. Những yếu tố này không làm nồngđộ IGF-1 tăng cao.

Giá trị thấp

Nồng độ hormone tăng trưởng thấp có thể chỉ ra tình trạng:

• Thiếu hụt hormone tăng trưởng.

• Suy tuyến yên (chức năng tuyến yên kém).

Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.

Nguồn tham khảo

Hormone tăng trưởng (hormone GH), http://labtestsonline.org/understanding/analytes/growth-hormone/tab/test/

Hormone tăng trưởng (hormone GH), http://www.webmd.com/a-to-z-guides/growth-hormone?print=true

Hormone tăng trưởng (hormone GH),