1. Mộng thịt ở mắt
Mộng thịt ở mắt là một khối u ở mắt, có màu hồng trắng hoặc hồng nhạt, xuất phát từ góc Mắt và có thể lan đến giác mạc, che phủ giác mạc và làm suy giảm thị lực.
Bệnh mộng thịt ở Mắt thường gặp ở những người phải thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hoặc ở ngoài trời quá lâu. Bệnh có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt, tuy nhiên rất hiếm gặp trường hợp Mộng thịt hai mắt.
2. Mộng thịt ở mắt được phân loại như thế nào?
Bệnh mộng thịt ở mắt được phân loại như sau:
- Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Mộng thịt ở mắt có 4 cấp độ. Độ 1 - Mộng thịt lan đến rìa của giác mạc. Độ 2 - Mộng thịt lan đến điểm giữa của rìa giác mạc và bờ đồng tử. Độ 3 - Mộng thịt xâm lấn đến bờ đồng tử. Độ 4 - Mộng thịt xâm lấn và bao phủ qua cả đồng tử.
- Theo mức độ xâm lấn vào giác mạc: Đối chiếu với trung tâm của giác mạc, mộng thịt ở mắt có 3 cấp độ, độ 1 (<2mm), độ 2 (2 - 4mm) và độ 3 (> 4mm).
- Theo giải phẫu: Dựa vào bán kính giác mạc, mộng thịt ở mắt có 4 cấp độ. Độ 1 - Đầu mộng lan qua rìa của giác mạc. Độ 2 - Đầu mộng lan chưa đến 1/2 bán kính của giác mạc. Độ 3 - Đầu mộng lan vượt 1/2 bán kính của giác mạc. Độ 4 - Đầu mộng lan vượt qua trung tâm của giác mạc.
- Theo mức độ tiên lượng: Dựa vào khả năng tiên lượng, mộng thịt ở mắt có 2 loại là mộng thịt tiến triển và mộng thịt xơ. Mộng thịt tiến triển có đầu mộng hình răng cưa, thân mộng dày và có nhiều mạch máu, khả năng tái phát cao. Mộng thịt xơ có đầu mộng tròn, màu trắng đặc, không tiến triển và ít tái phát sau phẫu thuật.
3. Dấu hiệu mộng thịt ở mắt
Bệnh mộng thịt ở mắt thường không có dấu hiệu rõ ràng. Một số biểu hiện thường thấy ở bệnh như:
- Đỏ mắt, Ngứa mắt, khô mắt (triệu chứng này tăng lên khi người bệnh tiếp xúc với khói, bụi, gió)
- Mờ mắt, kích ứng mắt
- Nhìn kém nếu mộng thịt lan sâu vào giác mạc
4. Phương pháp điều trị Mộng thịt ở mắt
- Trường hợp mộng thịt ở mắt không gây khó chịu hoặc ảnh hưởng đến thị lực của mắt, người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ để được tư vấn sử dụng các thuốc như thuốc mỡ, nước mắt nhân tạo. Tuy nhiên, cần lưu ý, Lạm dụng thuốc nhỏ mắt có thể gây co mạch.
- Trường hợp mộng thịt ở mắt phát triển, xâm lấn vào giác mạc và ảnh hưởng đến thị lực, người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ mộng. Phẫu thuật là phương pháp giúp làm giảm tỷ lệ tái phát bệnh. Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật cắt bỏ mộng như: cắt bỏ đơn thuần, hoặc ghép kết mạc, đồng thời kết hợp các biện pháp điều trị bổ sung khác như chiếu tia laser, tia X, dùng thuốc chống chuyển hóa, thuốc có chứa corticoid. Tùy vào kỹ thuật điều trị sẽ có tỷ lệ tái phát khác nhau.
- Điều trị nội khoa không có hiệu quả về thực thể đối với mộng thịt, chỉ làm giảm triệu chứng trong những đợt viêm kích thích mà phẫu thuật là cần thiết.
- Phẫu thuật mộng thịt có nhiều phương pháp khác nhau nhưng chưa có phương pháp nào thực sự hoàn hảo như cắt mộng đơn thuần hoặc di chuyển hướng đi của mộng, cắt mộng có ghép kết mạc hoặc giác mạc lớp, cắt mộng có kết hợp áp thuốc chống chuyển hóa (như Thiothepa, 5FU, Mytomycin C). Trong đó, phương pháp cắt mộng có ghép mảnh kết mạc tự thân tỏ ra có hiệu quả, làm giảm tỷ lệ tái phát và được ưa chuộng hơn cả. Kỹ thuật ghép kết mạc tự thân theo tác giả Kenyon tỷ lệ tái phát là 5,3%. Kỹ thuật ghép màng ối: 10% đối với mộng nguyên phát, 37% đối với mộng tái phát. Kỹ thuật để trần củng mạc có tỷ lệ tái phát là 61% đối với mộng Nguyên phát và 82% đối với mộng tái phát.
Mộng thịt ở mắt có thể được điều trị bằng cách phẫu thuật. Để phòng bệnh, cần hạn chế hoặc tránh để mắt tiếp xúc nhiều và thường xuyên với ánh nắng mặt trời, bụi, gió.
5. Tìm hiểu về Phẫu thuật ghép kết mạc tự thân:
Phẫu thuật ghép kết mạc tự thân là một dạng của ghép bề mặt ngoài nhãn cầu nhờ một mảnh ghép kết mạc rời lấy từ kết mạc nhãn cầu phía thái dương trên và khâu đính vào củng mạc ở vị trí vừa cắt bỏ mộng thịt. Ghép kết mạc tự thân đầu tiên được sử dụng cho mộng thịt tiến triến triển và tái phát, nhưng bây giờ nó đã được chấp nhận trở thành một phương pháp chọn lựa cho điều trị mộng thịt nguyên phát. Năm 1985, Kenyon đã đề nghị áp dụng kỹ thuật ghép kết mạc tự thân cho những mộng thịt tiến triển và tái phát, bây giờ nó được xem như là một tiêu chuẩn vàng để làm chuẩn cho các phương pháp khác.