Chụp X quang xương bả vai nghiêng là gì? Chuẩn bị, quy trình và đánh giá kết quả
Các chấn thương ở xương bả vai tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được kiểm tra và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều di chứng nghiêm trọng sau này. Chụp x quang xương bả vai nghiêng là một kỹ thuật giúp phát hiện và xác định đúng nguyên nhân của các bệnh lý liên quan.
1. Khi nào cần chụp X-quang xương bả vai
X-quang xương bả vai nghiêng giúp đem lại các thông tin còn thiếu trên phim chụp xương bả vai thẳng, có thể chẩn đoán một số trường hợp như:
● Gãy xương bả vai
● Trật khớp vai
● U xương lành tính hay ác tính
● Chấn thương xương đòn
● Khảo sát một số bệnh lý khác ở vùng quanh xương bả vai cũng như đánh giá mỏm cùng vai và mỏm quạ.
2. Quy trình kỹ thuật chụp X-quang xương bả vai nghiêng
Cho đến nay có rất nhiều kỹ thuật X- quang xương bả vai. Tuy nhiên, chụp X-quang xương bả vai nghiêng (Y view) là kỹ thuật thường được sử dụng nhất bởi sự phản ánh tương đối đầy đủ về hình ảnh. Khi thực hiện kỹ thuật chụp X-quang xương bả vai nghiêng, thông thường bệnh nhân sẽ trải qua các bước sau:
2.1. Nhận phiếu chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa
Sau khi thăm khám vùng bị đau hoặc chấn thương của bệnh nhân, bác sĩ sẽ viết phiếu chỉ định chụp X-quang xương bả vai thẳng và nghiêng để có thêm thông tin về tình trạng bệnh nhân từ đó đưa ra chẩn đoán cuối cùng. Việc của bệnh nhân lúc này là nhận phiếu và làm theo hướng dẫn để chuyển phiếu đến phòng chụp X-quang.
2.2. Chuẩn bị
Bệnh nhân cần tháo bỏ hết kim loại trên vùng xương bả vai nếu có ảnh hưởng đến kỹ thuật.
2.3 Các bước tiến hành kỹ thuật chụp X-quang xương bả vai nghiêng
● Nhân viên kỹ thuật nhận phiếu chỉ định, xác định và đối chiếu vùng cần chụp với chẩn đoán lâm sàng; mời bệnh nhân vào phòng chụp và giải thích kỹ thuật chụp X-quang xương bả vai nghiêng.
● Điều chỉnh giá chụp sao cho bóng cách phim 1m.
● Bệnh nhân được hướng dẫn đứng hoặc ngồi trước tấm cảm biến số hóa, cánh tay phía cần chụp áp vào ngực hết sức, bàn tay đặt lên xương bả vai còn lại.
● Tia trung tâm được điều chỉnh đi xuyên qua giữa nách đến khớp cùng đòn vai và thẳng góc với mặt phim.
● Nhân viên y tế đánh ký hiệu bên phải hoặc trái vào tấm cảm biến số hóa tương ứng với tay của bệnh nhân; nhập thông tin của bệnh nhân vào hệ thống; chọn chương trình chụp thích hợp với xương bả vai và điều chỉnh yếu tố kỹ thuật; Đóng cửa phòng chụp, phát tia.
● Trong quá trình chụp X-quang xương bả vai nghiêng bệnh nhân được yêu cầu giữ nguyên tư thế.
● Sau khi chụp bệnh nhân được hướng dẫn ra phòng chờ đợi kết quả,trong khi đó nhân viên kỹ thuật sẽ điều chỉnh và in phim.
2.4 Nhận định kết quả chụp X-quang xương bả vai nghiêng
● Tiêu chuẩn phim: Phim đạt yêu cầu là phim cho phép thấy rõ chỏm xương cánh tay và khớp vai.
● Chất lượng tia chụp: Độ nét, độ tương phản rõ ràng; khi tia vừa sẽ cho phép thấy rõ vân xương, bè xương, thấy được bóng phần mềm; tia non làm phim mờ, nhiều bóng phần mềm; tia già thì phim đen, ít bóng phần mềm.
● Phim có mã bệnh nhân, họ tên bệnh nhân, ngày tháng năm chụp, ký hiệu bên (phải, trái).
● Bác sĩ chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh đọc tổn thương vùng xương bả vai bệnh nhân, nhập và in kết quả ra phiếu.
2.5 Bệnh nhân nhận phiếu kết quả
Sau khi nhận phiếu kết quả bệnh nhân quay lại gặp bác sĩ đã thăm khám trước đó, nghe tư vấn chuyên môn và hướng điều trị thích hợp.
3. Những tai biến và xử trí khi chụp X-quang xương bả vai nghiêng
Chụp X-quang xương bả vai nghiêng thường không có tai biến. Tuy nhiên, đôi khi phải thực hiện lại vì gặp một số lỗi như: người bệnh không giữ Bất động xương bả vai trong quá trình chụp, xương đòn không bộc lộ rõ nét hình ảnh,...
