Myelin: "Áo giáp" bảo vệ các tế bào thần kinh của bạn
Myelin là một chất béo bao bọc xung quanh các sợi thần kinh, hỗ trợ việc tăng tốc độ giao tiếp điện giữa các tế bào thần kinh. Các nhà khoa học đang nghiên cứu các chiến lược để bảo vệ và sửa chữa myelin trong các bệnh mà nó bị tổn thương như bệnh đa xơ cứng.
1. Áo giáp Myelin là gì?
Vỏ myelin là mô mỡ bảo vệ các tế bào thần kinh. Những tế bào này là một phần của hệ thống Thần kinh trung ương, mang thông điệp qua lại giữa Não và các phần còn lại của cơ thể.
Bệnh đa xơ cứng, hay còn gọi là MS là một căn bệnh khiến hệ thống miễn dịch tấn công hệ thống thần kinh trung ương, làm cho vỏ myelin có thể bị tổn thương. Điều đó có nghĩa là thần kinh sẽ không thể gửi và nhận thông tin như bình thường. MS có thể làm suy yếu cơ bắp, làm hỏng sự phối hợp trong cơ thể và trong trường hợp xấu nhất là tê liệt. MS ảnh hưởng đến khoảng 1 triệu người Mỹ và nó thường xuất hiện ở độ tuổi từ 20 đến 50.
2. Myelin và hệ thần kinh
Vỏ myelin quấn quanh bảo vệ các sợi trục tế bào thần kinh, rất giống như lớp cách điện xung quanh dây điện. Khi vỏ myelin khỏe mạnh, tín hiệu thần kinh được gửi đi và nhận nhanh chóng. Nhưng nếu bị MS, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ coi myelin là mối đe dọa và tấn công cả myelin và các tế bào tạo ra nó. Khi đó, các dây thần kinh bên trong vỏ bọc có thể bị tổn thương và để lại Sẹo trên dây thần kinh - được gọi là xơ cứng.
3. Vai trò của Myelin trong sức khỏe và bệnh tật
Mất myelin là một vấn đề gây ra nhiều Rối loạn thần kinh trung ương, bao gồm đột quỵ, Chấn thương tủy sống và đáng chú ý nhất là Bệnh đa xơ cứng (MS). MS là một bệnh mạn tính, vô hiệu hóa thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến hơn 2,3 triệu người trên toàn thế giới.
Nghiên cứu chỉ ra rằng MS liên quan đến phản ứng Tự miễn dịch. Các nhà khoa học nghĩ rằng các tế bào miễn dịch, thường bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn và vi rút, tấn công nhầm vào vỏ myelin.
Ngoài ra, nghiên cứu gần đây cho thấy rằng một khi bị tổn thương sợi trục, các tế bào thần kinh trong Não và tủy sống giao tiếp với nhau và với các cơ bị tổn thương, dẫn đến một loạt các triệu chứng khó lường khác nhau tùy theo từng người. Những triệu chứng này, có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, từ mệt mỏi, yếu và tê liệt đến mù và thậm chí tê liệt.
Hội chứng Guillain-Barre phá hủy lớp vỏ bảo vệ của các dây thần kinh ngoại biên (vỏ myelin), ngăn chặn các dây thần kinh truyền tín hiệu đến não.
4. Khả năng điều trị mới đối với các bệnh mất cân bằng
Nghiên cứu tìm hiểu các thành phần của myelin, cách sản xuất và cách thức hoạt động của nó đã mở đường cho các khả năng điều trị mới trong các bệnh thoái hóa myelin như MS.
4.1 Sửa chữa và bảo vệ
Sửa chữa và bảo vệ myelin là một trong những phương pháp để điều trị các bệnh như MS. Cách tiếp cận này tập trung vào (1) sửa chữa thiệt hại đã xảy ra và (2) ngăn ngừa tổn thương thêm cho các dây thần kinh và sợi trục.
Một số loại thuốc hiện đang được phê duyệt để điều trị MS theo chiến lược thứ hai. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc thay đổi hoạt động của hệ thống miễn dịch, bảo vệ myelin khỏi các cuộc tấn công không chính đáng.
Tuy nhiên, cho đến nay không có loại thuốc nào có sẵn giúp tái tạo myelin bị mất. Các nhà khoa học đang khám phá nhiều dòng nghiên cứu để sửa chữa và bảo vệ myelin, bao gồm phát triển các liệu pháp kích thích năng lực tự nhiên của não để tự chữa lành, khám phá các mục tiêu thuốc mới để tái tạo myelin và thí điểm các liệu pháp Tế bào gốc trên mô hình động vật.
4.2 Tế bào gốc
Liệu pháp tế bào gốc là một con đường đang được khám phá trong quá trình tìm kiếm phương pháp điều trị cho MS. Các nhà khoa học ở Hoa Kỳ và Ý đã lấy tế bào da từ chuột và đã lập trình lại chúng vào tế bào gốc có thể trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong hệ thần kinh.
Những tế bào gốc mới này sau đó được truyền vào các dây cột sống của mô hình chuột MS nơi chúng tiết ra các yếu tố giúp các tế bào sản xuất myelin tồn tại. Do đó, những con chuột này có quá trình myelin hóa nhiều hơn và tổn thương sợi trục ít hơn so với những con chuột không được truyền dịch tế bào gốc. Mặc dù kết quả rất hứa hẹn, nhưng sẽ cần nhiều công việc hơn nữa trong các thử nghiệm lâm sàng ở người để xác định hiệu quả điều trị.
Phát hiện của Myelin, hơn một thế kỷ trước đã nâng cao hiểu biết của chúng ta về cách thức hoạt động của hệ thống thần kinh. Những nỗ lực nghiên cứu liên tục trên toàn thế giới tìm cách hiểu myelin bị tổn thương như thế nào trong các bệnh như MS, tiết lộ những khả năng mới trong điều trị và mang lại hy vọng cho hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi những căn bệnh này.
Bài viết tham khảo nguồn: brainfacts.org, webmd.com, mayoclinic.org
