Nội soi đại tràng - chìa khóa phát hiện sớm ung thư đại tràng

1. Tầm quan trọng của Nội soi đại tràng

Nội soi tiêu hóa hay Nội soi đại tràng là kỹ thuật y học dùng để chẩn đoán hoặc can thiệp điều trị bệnh lý đại trực tràng, là phương pháp tin cậy nhất chẩn đoán polyp, ung thư đại trực tràng. Khi nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ dùng ống nội soi dây mềm đưa vào bên trong đại tràng, ở đầu ống soi có gắn camera để quan sát rõ ràng bên trong niêm mạc đại tràng, phát hiện những tổn thương, bất thường như viêm đại tràng, polyp, khối u... Từ đó có hướng xử lý hiệu quả, đúng đắn.

Nội soi đại tràng giúp bác sĩ phát hiện những bất thường như viêm loét đại tràng, các polyp, khối U lành tính hay ác tính, các tổn thương đại tràng bị chảy máu. Hiện nay với thế hệ máy nội soi hiện đại như nội soi phóng đại kết hợp với dải tần ánh sáng hẹp (Narrow Band Imaging - NBI), nội soi nhuộm màu (Chromoendoscopy), các bác sĩ có thể phát hiện vùng niêm mạc lành và ung thư rõ nét hơn và qua đó giúp cho sinh thiết hiệu quả, chính xác vào vùng có tế bào ung thư, cho phép phát hiện những tổn thương nhỏ kể cả các tổn thương nhỏ 2 mm ... Khi phát hiện các bất thường, bác sĩ có thể tiến hành các can thiệp như: Sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm chẩn đoán mức độ biến đổi tế bào, chẩn đoán chính xác ung thư, qua nội soi các bác sĩ có thể can thiệp cầm máu (nếu đang chảy máu) hoặc cắt polyp để tránh polyp chảy máu, ung thư hóa.

Quá trình nội soi đại tràng chẩn đoán diễn ra từ 15 đến 30 phút, người bệnh nội soi được gây mê và có thể xuất viện ngay sau khi nội soi 1 - 2h. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể Nội soi đại tràng không gây mê tức là người bệnh tỉnh táo hoàn toàn trong quá trình nội soi, nhưng người bệnh có thể cảm giác tức nặng bụng dưới hoặc đau nhẹ tùy theo cảm giác đau của từng người.

Bên cạnh đó, nội soi viên nang (Capsule endoscopy) có thể giúp chẩn đoán bệnh lý ở đại tràng tức là người bệnh nuốt một camera nhỏ. Trong quá trình tiêu hóa Camera sẽ quan sát toàn bộ ống tiêu hóa và ghi lại thông tin, thời gian để quan sát toàn bộ ống tiêu hóa (dạ dày - ruột non - đại tràng) mất từ 6 - 10 giờ. Ưu điểm là người bệnh chỉ phải nuốt một camera như nuốt một viên thuốc, quan sát toàn bộ ống tiêu hóa nhưng nhược điểm là không lấy mẫu bệnh phẩm sinh thiết khi có tổn thương. Đây cũng là nội soi thụ động phụ thuộc vào nhu động ống tiêu hóa nên đánh giá tổn thương ở dạ dày và đại tràng sẽ hạn chế vì có góc khuất mà camera không nhìn thấy được.

Người bệnh nên soi đại tràng khi có dấu hiệu sau

• Đau bụng, thay đổi thói quen đại tiện, tiêu chảy, táo bón, kéo dài, sụt cân không rõ lý do.
• Bị thiếu máu thiếu Sắt hồng cầu nhỏ mà không rõ nguyên nhân.
• Đại tiện có máu trong phân, test hồng cầu trong phân dương tính (FOBT+) mà không rõ lý do
• Có tiền sử polyp hay ung thư đại tràng trước đây
• Viêm loét đại tràng mạn tính, bệnh Crohn
• Trên 40 tuổi có nhu cầu nội soi tầm soát, người trong huyết thống (bố mẹ, anh chị em ruột...) bị ung thư đại tràng, polyp có tính chất gia đình.

Nội soi đại tràng được xem là phương pháp tầm soát ung thư đại tràng hữu hiệu được các bác sĩ, chuyên gia khuyên mọi người nên thực hiện. Theo đề xuất của Hội Ung thư Mỹ, Hội tiêu hóa Mỹ, nội soi đại tràng tầm soát bắt đầu từ tuổi 40 - 45 và lặp lại sau 5 năm (với điều kiện nội soi lần trước hoàn toàn bình thường).

Bên cạnh đó, những đối tượng có nguy cơ cao mắc Ung thư đại trực tràng sau cũng cần được nội soi định kỳ để tầm soát bệnh sớm

• Từng bị ung thư đại tràng, có nguy có tái phát cao
• Phụ nữ có tiền sử mắc ung thư buồng trứng, cổ tử cung hoặc tuyến vú có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng, cần nội soi tầm soát sớm
• Trong gia đình có người mắc bệnh polyp có tính chất gia đình, ung thư đại trực tràng
• Viêm loét đại tràng, viêm ruột mãn tính cũng có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao
• Trên 40 tuổi hút nhiều thuốc lá và uống rượu.

Thời gian để các polyp phát triển thành ung thư trung bình từ 5 - 10 năm. Do đó cần phát hiện các polyp. Thời gian lý tưởng và phù hợp nhất để nội soi đại tràng là cứ mỗi 5 năm một lần, và cần bắt đầu sớm từ độ tuổi 40 trở đi ở cả nam giới và phụ nữ. Cùng với đó là phương pháp Xét nghiệm hồng cầu trong phân hàng năm. Nếu Xét nghiệm dương tính tức là có máu vi thể trong phân thì cần tiến hành nội soi đại tràng ngay, bởi đây có thể là dấu hiệu của polyp, ung thư đại tràng.