Sàng lọc phát hiện sớm ung thư
GLOBOCAN 2018 (là một dự án của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế) vừa được chính thức công bố vào cuối tháng 9 vừa qua. Ước tính vào năm 2018, thế giới có 18.1 triệu lượt mắc và 9.6 triệu lượt tử vong vì bệnh ung thư. Số người trên toàn cầu sống sót sau 5 năm kể từ khi phát hiện là 43.8 triệu
Ở đàn ông trên toàn cầu nói chung: cứ 5 người thì có 1 người mắc; và cứ 8 người mắc thì có 1 người tử vong. Ở phụ nữ trên toàn cầu nói chung: cứ 6 người thì có 1 người mắc; và cứ 11 người mắc thì có 1 người tử vong.
1. Tình hình ung thư tại Việt Nam
Con số tăng lên có nhiều lý do:
Dân số tăng, tuổi thọ tăng và các yếu tố kinh tế xã hội. Nhất là ở các nước có nền kinh tế phát triển nhanh, các bệnh ung thư liên quan đến lối sống công nghiệp hóa tăng nhiều so với các bệnh ung thư do nghèo và viêm nhiễm.
2. Các loại ung thư phổ biến ở Việt Nam
Nhờ vào các nỗ lực cho hoạt động ngăn ngừa có hiệu quả, một số bệnh có giảm về tỉ lệ như ung thư phổi, Ung thư cổ tử cung, ung thư vú...
Các nhà khoa học căn cứ vào những hiểu biết mới về thời gian nhân đôi khối u, khả năng miễn dịch và khỏi bệnh tự phát, tiến triển của ung thư theo giai đoạn lâm sàng gồm khối u - hạch vùng - di căn ký hiệu TNM (T: tumor là khối u, N: lymph node là hạch vùng, M: metastasis là di căn) và loại tế bào mô học, mô bệnh học... nên đã giúp cho nền y học hiện đại nhận thức được rõ ràng việc phát hiện và chẩn đoán sớm ung thư sẽ có ảnh hưởng quyết định quan trọng đến thái độ xử trí, kết quả điều trị và tiên lượng bệnh.
Các Xét nghiệm sàng lọc giúp phát hiện chẩn đoán ung thư trước khi bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng của bệnh. Việc sàng lọc thường xuyên có thể giúp phát hiện sớm một số loại ung thư khi khối u còn nhỏ, chưa xâm lấn di căn và do đó có thể dễ dàng điều trị khỏi.
Có nhiều cách phát hiện sớm ung thư nhưng phần lớn các nhà khoa học đều thống nhất xu hướng chung là phải phát hiện một cách chủ động, định kỳ và có hệ thống cho hàng loạt người, nhất là những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư.
Các nhà khoa học cũng đã thống nhất phương pháp phát hiện bệnh ung thư theo 5 yêu cầu: đơn giản, nhạy, đáng tin cậy, có hiệu suất và tiết kiệm. Đơn giản là thực hiện dễ dàng, nhanh chóng với phương tiện tối thiểu, ít gây phiền hà cho người bệnh, bảo đảm an toàn, có khả năng áp dụng rộng rãi. Nhạy là có khả năng phát hiện bệnh sớm với tỉ lệ âm tính giả thấp, kết quả rõ ràng với ít nguyên vật liệu. Đáng tin cậy là tỉ lệ dương tính giả cũng phải thấp. Có hiệu suất là áp dụng được cho nhiều loại ung thư phổ biến và ở nhiều vị trí khác nhau.
Tiết kiệm là ít tốn công sức và chi phí thực hiện. Có thể xem 5 yêu cầu này là 5 tiêu chuẩn cụ thể, cần thiết cho việc đánh giá phương pháp phát hiện bệnh ung thư. Do vậy, việc sàng lọc phát hiện sớm ung thư đóng một vai trò quan trọng.
