Siêu âm trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp

1. siêu âm trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp

Siêu âm có phát hiện Ung thư tuyến giáp được không? Siêu âm thường không được sử dụng như một công cụ chẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp, mà cần kết hợp với Xét nghiệm khác như sinh thiết, chọc hút tế bào bằng kim nhỏ. Nó chỉ giúp xác định tính chất bất thường tại khối u để tiên lượng và đưa ra các gợi ý chẩn đoán chính xác bệnh. Cụ thể, vai trò của siêu âm tuyến giáp được mô Tả như sau:

• Phân loại khối u (rắn, nang, hỗn hợp)
• Đánh giá các cấu trúc liền kề
• Xác định vị trí của khối u bên trong hay bên ngoài tuyến giáp
• Xác định nguyên nhân gây cường giáp
• Xác định nguyên nhân gây suy giáp
• Biến chứng sau phẫu thuật như áp xe, phù nề
• Bướu cổ đa nhân (MNG): Theo dõi các nốt bất thường trong tuyến giáp
• Hỗ trợ tiêm, hút hoặc sinh thiết

• Mỡ cuộn ở góc cổ
• Viêm hạch bạch huyết
• U nang sứt nhánh (siêu âm một bên tuyến giáp, có thể nhìn thấy thoáng qua)
• U nang tuyến giáp (có thể nhìn thấy ở phần giữa tuyến giáp khi siêu âm)
• Khối tuyến cận giáp (thường nhỏ và có thể quan sát được khi siêu âm tuyến giáp)

Siêu âm mang tính chất chủ quan của người trực tiếp làm, nên kết quả siêu âm phụ thuộc nhiều vào trình độ chuyên môn của mỗi bác sĩ.

• Áo không cổ
• Tháo đồ trang sức quanh cổ
• Khăn ngang vai / ngực
• Đặt gối hoặc khăn ở dưới vai (nếu cần) ( Đặt gối và đệm dưới vai nhằm để cổ ưỡn cao).
• Khi thăm khám cần thực hiện một số thao tác nuốt , xoay cổ, làm nghiệm pháp Valsava nhằm để xác định nguồn gốc của tổn thương cũng như phân biệt với các tổn thương lân cận,

• Đầu dò linear 7,5-10MHz.
• Sử dụng máy có khả năng thăm khám Doppler để đánh giá sự tưới máu của tổn thương trong tuyến giáp và tuyến giáp.

• Bác sĩ siêu âm sẽ bắt đầu đặt đầu dò lên vùng cổ, quét ngang qua đường giữa để đánh giá độ lệch khí quản và chẩn đoán phân biệt với một số bệnh lý dễ thấy
• Nghiêng đầu bệnh nhân sang phía đối diện và quét xuống theo chiều ngang (quét theo khúc cắt ngang từ trên xuống dưới với trục thăm khám là bó mạch cảnh) .
• Xoay đầu dò thành dọc và quét từ vùng giữa sang bên
• Lặp lại các thao tác này ở phía bên còn lại bằng cách nghiêng đầu sang bên phía bác sĩ
• Bệnh nhân chuyển sang tư thế đầu và cổ thẳng, quét đầu dò theo chiều dọc và ngang
• Quét xuống mỗi bên của cổ theo chiều ngang để tìm các dấu hiệu cho chẩn đoán phân biệt

Bệnh ung thư tuyến giáp xảy ra trong khoảng 1% các nốt tuyến giáp. Ung thư biểu mô nhú là loại ung thư ác tính phổ biến nhất. Tỷ lệ ung thư hóa tăng đáng kể ở bệnh nhân xạ trị ở vùng đầu/cổ.

• Ung thư biểu mô nhú 78%
• Ung thư biểu mô nang 17%
• Ung thư biểu mô tuỷ 4%
• Ung thư biểu mô tế bào 1%
• U lympho tuyến giáp - hiếm gặp
• Ung thư tuyến giáp di căn - hiếm gặp

Hình ảnh siêu âm ung thư tuyến giáp ác tính được thể hiện thông qua các nốt tuyến giáp với tính chất như sau:

• Khối giảm âm
• Bờ khối không đều.
• Trục dài vuông góc với mặt da .
• Tăng sinh mạch trong khối.
• Vi vôi hóa (chứ không phải vôi hóa kích thước lớn hoặc ngoại biên)
• Hạch bệnh lý vùng cổ ( hạch tròn, mất cấu trúc xoang hạch).

Chọc hút tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ / Sinh thiết bằng kim bắn dưới hướng dẫn siêu âm.

• Sinh thiết : Là phương pháp sử dụng kim nhỏ hay kim bắn lấy tế bào từ nhân tuyến giáp để gửi Giải phẫu bệnh đọc kết quả.

Chụp CT

• Chụp CT là phương pháp ngoài xác định cấu trúc và chẩn đoán khối U tuyến giáp, nó có thể đánh giá giai đoạn bệnh (đánh giá sự xâm lấn, di căn..).

Chụp PET

• Xét nghiệm PET sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ, máy chụp PET và máy tính kết nối để quan sát các mô cơ quan trong cơ thể. Chụp PET giúp nhìn thấy các thay đổi ở cấp độ tế bào giúp phát hiện ung thư giai đoạn sớm và kiểm tra mức độ lây lan của bệnh.

Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm máu không giúp chẩn đoán ung thư, nhưng giúp các bác sĩ kiểm tra tuyến giáp có đang hoạt động tốt hay không ( ở trạng thái nào? Cường giáp, bình giáp hay nhược giáp) .

Xét nghiệm di truyền

• Dựa vào tiền sử gia đình, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện xét nghiệm di truyền để tìm các gen bất thường gây ung thư. Đây là cơ sở để nghi ngờ ung thư tuyến giáp và các bệnh lý ung thư khác.
• Hầu hết các bệnh lý tuyến giáp đều bị bỏ qua vì các triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với nhiều căn bệnh khác (trừ những khối U tuyến giáp to gây lồi cổ , thì hầu hết các khối U tuyến giáp đều bị bỏ qua vì không có triệu chứng). Khi bệnh có triệu chứng rõ ràng thường ở giai đoạn nguy hiểm, nhất là bệnh ung thư tuyến giáp(bỏ). Do đó, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện nay đã và đang triển khai Gói tầm soát, sàng lọc các bệnh lý về tuyến giáp. Gói tầm soát, sàng lọc các bệnh lý về tuyến giáp của Vinmec giúp:

Kiểm tra chức năng tuyến giáp.

Sàng lọc & phát hiện sớm các bệnh lý về tuyến giáp phổ biến như: bướu cổ đơn thuần, cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp, nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp ( đặc biệt là ung thư tuyến giáp)

Nếu khách hàng có những khối U giáp mà nghi ngờ ác tính sẽ được tiến hành chọc tế bào tuyến giáp hoặc sinh thiết tuyến giáp để chẩn đoán xác định .

Nguồn tham khảo: webmd.com, ultrasoundpaedia.com