Tên gọi khác: Ung thư tiền liệt tuyến
Triệu chứng
Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng. Các triệu chứng Ung thư tiền liệt tuyến bao gồm: tiểu gián đoạn, dòng nước tiểu yếu, bí tiểu, tiểu nhỏ giọt
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử và khám thực thể, thăm khám trực tràng.
Điều trị
Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ bệnh, tuổi và sức khỏe của bệnh nhân.
Tổng quan
Prostate Cancer hay Ung thư tiền liệt tuyến là bệnh gì?
Tuyến tiền liệt nằm bên dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo (ống thoát nước tiểu của bàng quang). Ung thư tuyến tiền liệt chủ yếu xảy ra ở nam giới trên 60 tuổi. Mặc dù Xét nghiệm máu (tìm kháng nguyên tuyến tiền liệt) có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm, việc tầm soát và xử lý ung thư sớm lại có thể gây biến chứng. Trung tâm Y tế dự phòng Mỹ khuyến cáo không nên Xét nghiệm tầm soát ung thư tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt có thể di căn và gây tử vong.
Triệu chứng
Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng. Các triệu chứng Ung thư tiền liệt tuyến bao gồm: tiểu gián đoạn, dòng nước tiểu yếu, bí tiểu, tiểu nhỏ giọt, tiểu buốt, đau khi xuất tinh, đau lưng, đau khi đại tiện, đau ở vị trí tế bào ung thư lan đến xương.
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử và khám thực thể, thăm khám trực tràng.
Các xét nghiệm: Kiểm tra kháng nguyên đặc hiệu với tuyến tiền liệt (PSA - một loại xét nghiệm máu), siêu âm, sinh thiết tuyến tiền liệt, Scan xương, chụp cắt lớp phát xạ (PET Scan) để xác định di căn.
Xét nghiệm di truyền, xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC), bảng chuyển hóa toàn diện (CMP), chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), siêu âm và phân tích nước tiểu (UA).
Các xét nghiệm bổ sung có thể được yêu cầu.
Điều trị
Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ bệnh, tuổi và sức khỏe của bệnh nhân.
Lựa chọn điều trị bao gồm: "theo dõi thận trọng" (chờ xuất hiện triệu chứng mới điều trị), "giám sát hoạt động" (theo dõi sự biến đổi của bệnh bằng các xét nghiệm và sinh thiết tế bào ở từng giai đoạn bệnh), phẫu thuật, xạ trị, cấy hạt phóng xạ (Brachytherapy), liệu pháp hormone, hóa trị liệu.
Nguyên nhân
Cho đến 50 tuổi, cứ 4 nam giới thì 1 người có một số tế bào ung thư ở tuyến tiền liệt. Đến 80 tuổi, tỷ lệ này tăng lên 1/2. Khi bạn về già, nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt của bạn tăng lên. Ở Mỹ, tuổi trung bình khi được chẩn đoán là 72.
Ung thư tuyến tiền liệt cũng là nguyên nhân hàng thứ 2 dẫn đến tử vong do ung thư ở nam giới Mỹ. Tuy vậy, không giống với các ung thư khác, bạn dễ bị chết cùng với ung thư tuyến tiền liệt hơn là chết vì nó. Trung bình, 1 nam giới Mỹ có 30% nguy cơ bị mắc ung thư tuyến tiền liệt, nhưng chỉ có khoảng 3% nguy cơ chết vì bệnh này.
Tuyến tiền liệt bao quanh cổ bàng quang phía nam giới và nằm phía sau xương mu và phía trước trực tràng. Chức năng chủ yếu của tuyến tiền liệt là sản sinh hầu hết chất dịch trong tinh dịch, gồm có dịch nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng. Những ống dẫn nhỏ trong tuyến tiền liệt dẫn dịch tới niệu đạo, đường thoát nước tiểu từ bàng quang. Dịch này được giải phóng qua dương vật khi xuất tinh.
Đối với nhiều nam giới, chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đáng sợ không chỉ vì nó đe dọa cuộc sống mà còn vì nó đe dọa đến khả năng tình dục của họ. Trong thực tế, hậu quả có thể có của điều trị - gồm rối loạn điều khiển bàng quang và rối loạn chức năng cương dương (liệt dương) - có thể khiến một số người lo lắng hơn chính bệnh ung thư.
Một tin mừng là nếu ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện sớm - khi nó vẫn còn khu trú ở tuyến tiền liệt - bạn có một cơ hội tốt để điều trị thành công với tác dụng phụ ít và nhất thời. Tuy nhiên, rất khó điều trị thành công ung thư tuyến tiền liệt đã di căn ra ngoài tuyến mặc dù các cách điều trị hiện nay có thể giúp kiểm soát được ung thư.
Phòng ngừa
Ung thư là một nhóm tế bào bất thường tăng sinh nhanh hơn tế bào bình thường và không bị chết. Tế bào ung thư cũng có khả năng xâm lấn và làm chết mô bình thường, cả ở nơi bắt đầu có khối u hoặc sau khi di căn đến các phần khác của cơ thể. Các tế bào ung thư vi thể phát triển thành những đám nhỏ và tiếp tục tăng sinh, trở thành khối dày và cứng.
Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm và khu trú trong tuyến, ở đây nó không gây tổn hại nghiêm trọng. Nhưng không phải tất cả các trường hợp ung thư đều như vậy. Một số thể ung thư tuyến tiền liệt tiến triển mạnh và di căn nhanh chóng đến các nơi khác trong cơ thể.
Còn chưa rõ nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt và tại sao một số tuýp lại hoạt động khác như vậy. Việc nghiên cứu chỉ ra rằng phối hợp các yếu tố có thể có vai trò, gồm tiền sử gia đình, chủng tộc, hormon, chế độ ăn và môi trường.
Điều trị
Mặc dù không thể đảm bảo bạn không bị ung thư tuyến tiền liệt, bạn có thể thực hiện các biện pháp để làm giảm nguy cơ hoặc làm chậm tiến triển bệnh:
Chế độ ăn nhiều chất béo có liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt. Bởi vậy, hạn chế ăn các thực phẩm có nhiều chất béo, chú trọng hoa quả, rau và chất xơ có thể giúp bạn giảm nguy cơ. Các loại thực phẩm giàu Lycopen, một chất chống oxy hóa, cũng có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Những thực phẩm này gồm cà chua sống hoặc nấu chín, các chế phẩm cà chua, bưởi và dưa hấu. Tỏi và rau họ thập tự như bông cải xanh, cải bruxen, cải bắp và súp lơ cũng giúp chống ung thư.
Các sản phẩm đậu tương chứa Isoflavon giúp giữ nồng độ Testosteron ổn định. Do ung thư tuyến tiền liệt sống bằng Testosteron, nên Isoflavon có thể làm giảm nguy cơ không tiến triển bệnh. Vitamin E cũng cho thấy có triển vọng làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở người hút thuốc lá. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để xác định đầy đủ mức độ lợi ích của vitamin E.
Người ta đã biết rõ là tập luyện thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa đau tim và các bệnh như tăng huyết áp và Cholesteron cao. Đối với ung thư, chưa có đủ dữ liệu nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy tập luyện thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ ung thư, kể cả ung thư tuyến tiền liệt.
Tập luyện tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tuần hoàn và thúc đẩy tiêu hóa - tất cả đều có vai trò ngăn ngừa ung thư. Tập luyện cũng giúp ngăn ngừa béo phì, một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn của một số ung thư. Tập luyện thường xuyên cũng làm giảm nguy cơ quá sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH: Benign prostatic hyperplasia) hoặc giảm thiểu các triệu chứng. Nam giới có hoạt động thể lực thường có các triệu chứng ít nặng hơn nam giới ít vận động.
Sử dụng thường xuyên Aspirin, Ibuprofen (Advil, Motrin, các thuốc khác) và các thuốc chống viêm phi Steroid (NSAID) khác có thể bảo vệ chống lại ung thư tuyến tiền liệt. Nghiên cứu thấy nam giới từ 60 tuổi trở lên dùng NSAID hằng ngày có thể giảm tới 60% nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và tác dụng có lợi này tăng theo tuổi.