Tên gọi khác: Pertussis, Ho gà
Triệu chứng
Ho nhiều, ho khan, chảy nước mũi, sốt nhẹ.
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử, khám thực thể.
Chẩn đoán ban đầu thường dựa trên các triệu chứng.
Cấy tìm trực khuẩn ho gà từ dịch xuất tiết ở mũi họng.
Điều trị
Thuốc kháng sinh (Erythromycin, Azithromycin/Z-Pa) được sử dụng sớm có thể làm giảm các triệu chứng và đẩy nhanh tốc độ phục hồi
Tổng quan
Pertussis, Whooping cough hay Ho gà là bệnh gì?
Triệu chứng
Ho nhiều, ho khan, chảy nước mũi, Sốt nhẹ.
Khi hít thở phát ra những tiếng rít như tiếng rít cổ ở gà.
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử, khám thực thể.
Chẩn đoán ban đầu thường dựa trên các triệu chứng.
Cấy tìm trực khuẩn ho gà từ dịch xuất tiết ở mũi họng.
Chụp X-quang,
Kiểm tra bổ sung có thể được yêu cầu
Điều trị
Nguyên nhân
Ho gà là một trong các bệnh rất hay lây, làm chết nhiều người nhất trong các loại bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin. Mỗi năm có khoảng 30 - 50 triệu bệnh nhân ho gà và 300.000 ca tử vong (theo thống kê của WHO). Đa số tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi. Hơn 90% căn bệnh xảy ra tại các nước chậm tiến. Bệnh do vi trùng Bordetella Pertussis gây ra.
Phòng ngừa
Mầm bệnh
Trực khuẩn ho gà thuộc họ Pavrobacteriaceae. Là trực khuẩn gram âm, hai đầu nhọn, kích thước 0,3-0,5 x 1-1,5mm, ưa khí, không di động, không sinh nha bào. Vi khuẩn kém chịu đựng với nhiệt độ. Dưới ánh sáng mặt trời chết sau 1 giờ, ở nhiệt độ 55°C chết sau 30 phút. Vi khuẩn tiết ra nội độc tố gồm hai loại: Chịu nhiệt và không chịu nhiệt.
Nguồn bệnh
Là những bệnh nhân bị bệnh ho gà. Bệnh lây lan mạnh nhất trong tuần đầu của bệnh. Cho đến nay vẫn chưa xác định có người lành mang khuẩn.
Đường lây
Bệnh ho gà lây theo đường hô hấp do vi khuẩn có trong những hạt nước bọt bắn ra từ mũi, miệng bệnh nhân khi ho, hắt hơi trực tiếp sang người lành. Phạm vi lây trong khoảng dưới 3m.
Sức cảm thụ
Mọi lứa tuổi, giới, dân tộc, vùng địa lí đều có thể bị ho gà, nhưng chủ yếu là trẻ em, 1-6 tuổi dễ bị hơn, trẻ càng ít tuổi bệnh càng nặng.
Điều trị
Ho gà có thể phòng ngừa rất hiệu quả bằng cách tiêm chủng. Ủy ban tư vấn về thực hành tiêm chủng Mỹ khuyến cáo trẻ sơ sinh tiêm chủng vắc-xin phòng ho gà, bạch hầu, uốn ván (DTaP) bắt đầu từ tháng tuổi thứ 2 và nhắc lại vào tháng thứ 4-6, 15-18 tháng và 4-6 tuổi.
Ho gà là bệnh rất dễ lây lan, thậm chí lây thành dịch. Bệnh lây qua đường hô hấp, truyền từ người sang người qua những hạt nước bọt nhỏ văng ra khi bệnh nhân ho hoặc qua dịch mũi. Do vậy, khi thấy trẻ bị ho gà, cần cách ly trẻ với những trẻ khác (kể cả trẻ đã được tiêm phòng).
Từ 11 tuổi, sự bảo vệ của vắc-xin ho gà đối với cơ thể yếu dần đi, do đó, trẻ em, người lớn cần tiêm vắc-xin tăng cường (nhắc lại) có tác dụng bảo vệ trước ba bệnh uốn ván, bạch hầu và ho gà (Tdap) cho mỗi 10 năm.
Phụ nữ có thai: Các chuyên gia y tế khuyên phụ nữ mang thai tiêm chủng ngừa bệnh ho gà từ tuần 27 đến tuần 36 của thai kỳ. Vắc-xin này cũng giúp bảo vệ trẻ sơ sinh trước bệnh ho gà trong những tháng đầu tiên của cuộc đời.