Chăm sóc dinh dưỡng cho người sau ghép gan
Chăm sóc dinh dưỡng là một phần quan trọng trong chăm sóc người bệnh ghép gan. Do đó, mục tiêu của chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân ghép gan là: nâng cao thể trạng, giảm biến chứng, kiểm soát cân nặng và rối loạn chuyển hóa nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong ở người bệnh sau ghép gan.
1. Các yếu tố liên quan đến Suy dinh dưỡng ở người bệnh ghép gan
- Chán ăn
- Cổ trướng
- Thay đổi vị giác
- Rối loạn chuyển hóa và nhiễm trùng
- Không cung cấp đủ dinh dưỡng
- Uống nhiều loại thuốc
- Giãn tĩnh mạch
- Hay phải nhịn ăn kéo dài để làm Xét nghiệm và chẩn đoán
Cố trướng khiến người bệnh ghép gan chán ăn, gây suy dinh dưỡng
2. Nhu cầu dinh dưỡng cho người sau ghép gan
Năng lượng do Carbonhydrate = 50-70% tổng năng lượng. Năng lượng do chất béo = 20-25% (không nên >30%) tổng năng lượng
Năng lượng:
- 4 tuần đầu sau ghép: 35-40 Kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Sau 4 tuần: 25-30 Kcal/kg/ngày.
Protein:
- 4 tuần đầu sau ghép: 1,2-1,5 g/kg cân nặng lý tưởng /ngày
- Sau 4 tuần: 1,5-2 g/kg cân nặng lý tưởng/ngày
Bổ sung vi chất dinh dưỡng:
- Bổ sung vitamin nhóm B, folat và magie cho những người lạm dụng rượu
Người sau ghép gan cần bổ sung vitamin B9
- Bổ sung vitamin D và canxi cho tất cả những người ghép gan trong thời gian 3 tháng
- Vitamin D: 800-1000 IU/ngày
- Calci: 1000 mg/ngày. Nếu người bệnh bị giảm mật độ xương hoặc loãng xương thì bổ sung liều 1200-1500 mg/ngày.
3. Các lưu ý
- Ăn từ lỏng đến đặc, đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng
- Không được để người bệnh nhịn đói quá 3 giờ. Chia nhỏ lượng thức ăn thành nhiều bữa. 4-6-8 bữa/ngày.
- Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường: đường, bánh, kẹo, đồ ngọt...
- Không ăn bưởi: Chứa chất gây cản trở enzyme CYP3A4 là enzyme tham gia quá trình biến đổi các loại thuốc trong cơ thể. Ngoài ra, bưởi có thể tương tác với một số loại thuốc chống đào thải cơ quan ghép khiến bạn không hấp thu được thuốc, bao gồm Tacrolimus và cyclosporin;
- Về lâu dài, không được để bệnh nhân tăng cân quá nhiều vì tăng nguy cơ mắc các rối loạn về chuyển hóa: cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa mỡ, đái tháo đường. Giám sát cân nặng chặt chẽ (1 tháng/lần) đảm bảo duy trì BMI từ 18,5-22,9.
Người sau ghép ăn không nên ăn bưởi
- An toàn vệ sinh thực phẩm
- Luộc và khử trùng toàn bộ dụng cụ đựng thức ăn cho người bệnh trong nước sôi 10 phút. Dụng cụ phải có nắp đậy, tránh tiếp xúc với môi trường bên ngoài
- Mọi thức ăn đều phải được nấu chín
- Không ăn trái cây tươi. Ăn trái cây và nước trái cây đóng hộp có tiệt trùng
- Nước phải được đun sôi 10 phút trước khi uống
- Sữa và chế phẩm của sữa phải được tiệt trùng
