Giãn tĩnh mạch thừng tinh trên siêu âm
Gọi là giãn tĩnh mạch tinh khi có ít nhất một tĩnh mạch trong đám rối tĩnh mạch có đường kính lớn hơn 2.2 mm, có hồi lưu khiến tĩnh mạch phình to hơn sau khi bệnh nhân đứng dậy hoặc cho làm nghiệm pháp Valsalva.
1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là hiện tượng giãn tĩnh mạch tinh và đám rối tĩnh mạch tinh (bình thường, tĩnh mạch tinh của đám rối tĩnh mạch tinh có đường kính khoảng từ 2.2mm trở xuống). Giãn tĩnh mạch tinh là một bệnh lý rất phổ biến và thường gặp ở nam giới. Lý do chủ yếu để người bệnh đi khám là đau tức vùng bẹn bìu hoặc hiếm muộn con cái.
Bệnh hiếm khi xuất hiện trước tuổi dậy thì, ở lứa tuổi thiếu niên tỷ lệ gặp phải từ 8-19% nhưng kể từ lứa tuổi vị thành niên, theo thống kê chung của các tác giả ở khoảng 15% cộng đồng nam giới.
Tuy nhiên, trong nhóm Vô sinh nam giới, tỷ lệ này cao hơn nhiều. Giãn tĩnh mạch tinh là nguyên nhân gây ra 15-25% các trường hợp Vô sinh nam Nguyên phát và 75-81% vô sinh nam thứ phát.
2. Tĩnh mạch tinh và vai trò của tĩnh mạch tinh
Tĩnh mạch tinh có nguyên ủy xuất phát từ tinh hoàn và nhận máu từ các nhánh mào tinh hoàn. Tĩnh mạch tinh trong do các tĩnh mạch hợp lại với nhau tạo nên một đám rối tĩnh mạch quấn xoắn quýt, chằng chịt đi trong thừng tinh, đi lên và tập hợp thành nhánh lớn, bên trái đổ vào tĩnh mạch thận và bên phải đổ vào tĩnh mạch chủ bụng. Tĩnh mạch có các van để tránh máu trào ngược dồn lại về tinh hoàn.
Do đặc điểm giải phẫu, có 90% các trường hợp giãn tĩnh mạch tinh chỉ gặp ở 1 bên, trong đó, có tới 90% gặp ở bên trái.
3. siêu âm trong chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh
Đa số trường hợp giãn tĩnh mạch mạch tinh có thể phát hiện qua thăm khám lâm sàng khi nhìn thấy hoặc sờ thấy các búi tĩnh mạch. Trong một số trường hợp có sự hỗ trợ của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, trong đó có siêu âm và thường là siêu âm Doppler.
4. Mục đích của siêu âm trong chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh
- Siêu âm Doppler màu cuống mạch tinh hoàn để đánh giá chính xác mức độ giãn tĩnh mạch tinh. Bình thường khẩu kính tĩnh mạch tinh dưới 2 mm.
- Đánh giá các bất thường và tổn thương kèm theo: Huyết khối, tràn dịch màng tinh, nang nước mào tinh.
- Siêu âm Doppler: Đánh giá dòng trào ngược của tĩnh mạch tinh.
- Phát hiệu bất thường giải phẫu của tĩnh mạch thận trái.
- Phân độ giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Bảng phân độ giãn tĩnh mạch tinh đo trên siêu âm trước và sau khi làm nghiệm pháp Valsalva
| Mức độ ( Grade ) | Trạng thái thư giãn | Trong nghiệm pháp Valsalva |
| Bình thường | 2-2.2mm | 2.7mm |
| Giãn tĩnh mạch tinh nhẹ | 2.5-4.0mm | Tăng thêm: 1mm |
| Giãn tĩnh mạch tinh vừa | 4.0-5.0mm | Tăng thêm: 1.2-1.5mm |
| Giãn tĩnh mạch tinh nhiều | >5mm | Tăng thêm > 1.5mm |
