Siêu âm trong xét nghiệm thai sản

1. siêu âm là gì?

Siêu âm là năng lượng hình thành sóng âm. Trong quá trình siêu âm, một đầu dò truyền sóng âm xuyên qua cơ thể. Các sóng âm tiếp xúc với mô, chất lỏng trong cơ thể và xương. Những sóng âm sau đó phản xạ lại, như tiếng dội lại. Đầu dò nhận dạng những âm thanh này, chuyển chúng thành hình ảnh. Những hình ảnh này được nhìn thấy trên màn hình máy siêu âm.

Siêu âm được sử dụng để theo dõi thai kỳ. Đồng thời cũng dùng để chẩn đoán và theo dõi các bệnh tật khác không liên quan đến việc mang thai.

Siêu âm cho phép bác sĩ phụ - Sản khoa kiểm tra sức khỏe và sự phát triển, theo dõi thai kỳ và phát hiện nhiều dị tật bẩm sinh của thai nhi. Siêu âm cũng được sử dụng trong quá trình sinh thiết gai nhau (CVS) và chọc ối. Có ba loại kiểm tra siêu âm trước sinh: Siêu âm tổng quát; Siêu âm được giới hạn và Siêu âm chuyên môn.

2.1. Siêu âm tổng quát

Siêu âm tổng quát kiểm tra sự phát triển của thai nhi, sàng lọc các dị tật bẩm sinh thường gặp và ước tính tuổi thai. Một xét nghiệm siêu âm tiêu chuẩn cũng có thể cung cấp thêm thông tin về những điều sau đây:

• Vị trí, chuyển động, nhịp thở và nhịp tim của thai nhi
• Ước tính kích thước và trọng lượng của thai nhi
• Lượng nước ối trong tử cung
• Vị trí của nhau thai
• Số lượng bào thai
• Nếu thai Nhi ở một vị trí dễ quan sát, có thể biết được giới tính.

2.2 Siêu âm được giới hạn

Siêu âm giới hạn được thực hiện để trả lời một câu hỏi cụ thể. Ví dụ, nếu thai phụ đang chuyển dạ, loại siêu âm này có thể được đưa ra để kiểm tra vị trí thai Nhi trong tử cung. Nếu thai phụ bị chảy máu âm đạo, siêu âm có thể được sử dụng để xem tim thai có còn đập hay không nếu nhau thai quá thấp.

2.3 Siêu âm chuyên môn

Siêu âm chuyên môn được thực hiện nếu nghi ngờ có vấn đề bất thường dựa trên các yếu tố rủi ro hoặc các xét nghiệm liên quan khác. Ví dụ, nếu có dấu hiệu cho thấy thai nhi không phát triển tốt, tốc độ tăng trưởng của thai nhi có thể được theo dõi trong suốt thai kỳ bằng các xét nghiệm siêu âm chuyên biệt. Tùy thuộc vào vấn đề được nghi ngờ, các kỹ thuật chuyên ngành có thể được sử dụng, chẳng hạn như siêu âm Doppler và siêu âm 3 chiều.

Bạn nên có ít nhất một lần siêu âm tổng quát trong thai kỳ, thường được thực hiện vào tuần thứ 18 - 22 của thai kỳ. Một số phụ nữ có thể đi khám siêu âm trong ba tháng đầu của thai kỳ. Siêu âm trong ba tháng đầu là không chuẩn vì còn quá sớm để nhìn rõ các bộ phận của thai nhi.

Siêu âm được thực hiện sớm với mục đích:

• Ước tính tuổi thai
• Giúp sàng lọc các rối loạn di truyền nhất định
• Biết được số lượng bào thai
• Kiểm tra nhịp tim của thai nhi
• Kiểm tra thai ngoài tử cung

Siêu âm cho thấy hình ảnh của các cơ quan vùng chậu để tìm hoặc chẩn đoán các vấn đề sức khỏe. Một số siêu âm có thể được sử dụng để:

• Đánh giá một khối u trong khung chậu (như U nang buồng trứng hoặc u xơ tử cung)
• Tìm kiếm các nguyên nhân gây đau vùng chậu
• Tìm nguyên nhân gây chảy máu tử cung bất thường hoặc các vấn đề liên quan đến kinh nguyệt
• Xác định vị trí dụng cụ tử cung (DCTC)
• Chẩn đoán nguyên nhân gây vô sinh
• Theo dõi điều trị vô sinh

Ngoài ra, siêu âm có thể được sử dụng để đánh giá kết quả chụp nhũ ảnh (mammography) nhằm tìm ra những dấu hiệu nghi ngờ, hỗ trợ các thủ tục Sinh thiết vú và đánh giá các khối u vú.

Trong siêu âm vùng chậu, đầu dò được di chuyển ngang qua bụng (siêu âm xuyên bụng) hoặc đặt trong âm đạo (siêu âm qua âm đạo). Loại siêu âm được đưa ra tùy thuộc vào yêu cầu của bác sĩ sản - phụ khoa, đã được xem xét cẩn thận trong quá trình khám bệnh.

Bạn sẽ nằm trên giường với phần bụng lộ ra từ phần dưới của xương sườn đến hông. Gel bôi trơn được phủ trên bề mặt của bụng. Điều này làm tăng tính nhạy của đầu dò lên bề mặt da. Đầu dò cầm tay sau đó được di chuyển dọc theo bụng để tạo hình ảnh. Bạn cần uống vài ly nước trong 2 giờ trước khi làm xét nghiệm. Điều này sẽ làm cho bàng quang của bạn đầy, tạo điều kiện xem xét các cấu trúc bên dưới bàng quang hoặc xung quanh nó rõ hơn.

Người khám sẽ được yêu cầu thay áo choàng bệnh viện hoặc cởi quần áo từ thắt lưng trở xuống. Nên đảm bảo bàng quang không có nước trước khi làm xét nghiệm. Bạn sẽ nằm ngửa với đôi chân của bạn trong sự khuấy động, giống như cho một kỳ thi vùng chậu. Đầu dò có hình dạng như một cây đũa phép được bao phủ bởi một lớp vỏ cao su, giống như bao cao su và được bôi trơn trước khi đưa vào âm đạo.

Hiện tại, không có bằng chứng cho thấy siêu âm có hại cho thai nhi đang phát triển. Không có mối liên hệ nào được tìm thấy giữa siêu âm và dị tật bẩm sinh, ung thư ở trẻ em hoặc các vấn đề phát triển sau này trong cuộc sống. Tuy nhiên, có thể các vấn đề sức khỏe có thể được xác định trong tương lai. Vì lý do này, các xét nghiệm siêu âm chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ có chuyên môn. Nên tránh lạm dụng siêu âm khi mang thai.