Ý nghĩa xét nghiệm Hormone TSH trong chẩn đoán các bệnh lý tuyến giáp

1. Hormone TSH là gì?

TSH (Hormone kích thích tuyến giáp) là một glyco-protein có trọng lượng phân tử 28.000 dalton. Người ta thường gọi TSH với cái tên “hormone kích thích tuyến giáp” và TSH được sản xuất bởi thùy trước của tuyến yên trước dưới sự kiểm soát của hormone TRH vùng dưới đồi.

Trong trường hợp cơ thể bị stress, Tâm thần vùng dưới đồi bị kích thích giải phóng hormone hướng tuyến giáp (TRH) hoặc nồng độ hormone bên trong dòng tuần hoàn giảm xuống. Hệ quả của cả hai trường hợp trên là TRH kích thích thùy trước tuyến yên để sản xuất ra TSH, chính là các hormone kích thích tuyến giáp. Tiếp đến TSH sẽ kích thích giải phóng T3 (Triodothyroxine) và T4 (Thyroxine). Đây là mối liên hệ đặc biệt để giúp ta biết được tình trạng của tuyến giáp có bình thường hay không.

Mục đích chính của xét nghiệm TSH là xem tuyến giáp có hoạt động như bình thường không đồng thời rất có ý nghĩa chẩn đoán sớm các bệnh lý rối loạn chức năng tuyến giáp (cường giáp và suy giáp) và nguyên nhân nguồn gốc của các rối loạn đó từ đó có những hướng tư vấn điều trị kịp thời và sớm để mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn. Ví dụ: Suy giáp do tuyến giáp (suy giáp nguyên phát) hoặc bên ngoài tuyến giáp (thứ phát) khi đó tiến hành định lượng đồng thời nồng độ T4 tự do.

Giúp theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị bệnh nhân bị rối loạn chức năng tuyến giáp ( bệnh basedow, suy giáp). TSH còn là một phương tiện giúp dự báo bệnh sẽ ổn định hay tái phát sau khi điều trị. Nếu TSH vẫn ở mức thấp kéo dài, chứng tỏ bệnh không có đáp ứng tốt và sẽ dễ tái phát nếu ngưng thuốc.

• Bệnh nhân sẽ được cán bộ y tế lấy máu tĩnh mạch để xét nghiệm. Trước khi thực hiện xét nghiệm bạn vẫn nên sinh hoạt bình thường, không nhất thiết phải nhịn ăn như một số xét nghiệm khác.
• Tuy nhiên, bạn cần trình bày các loại thuốc mà mình đang sử dụng để kiểm tra xem chúng có ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm hay không. Ví dụ như lithium, biotin, amiodaron, các chế phẩm chứa iod,... đây là các loại thuốc nên ngưng sử dụng trước khi thực hiện xét nghiệm này.
• Trong quá trình điều trị suy giáp hoặc Cường giáp bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra mức TSH của bạn để đảm bảo cơ thể đáp ứng với thuốc. Tần suất kiểm tra trong 6 tháng đầu là 1 tháng/1 lần, ở những tháng về sau thì 3 tháng/1 lần.

Xét nghiệm TSH rất có giá trị để chẩn đoán các bệnh lý rối loạn chức năng tuyến giáp và nguồn gốc gây ra rối loạn này. Còn là phương tiện giúp dự báo bệnh sẽ ổn định hay tái phát sau khi điều trị. Nếu TSH vẫn ở mức thấp kéo dài chứng tỏ bệnh không có đáp ứng tốt và sẽ dễ tái phát nếu ngưng thuốc. Khi lâm sàng nghi ngờ có tình trạng rối loạn chức năng giáp, xét nghiệm định lượng nồng độ TSH là chỉ định đầu tiên:

Giá trị của hormone TSH:

Hormon TSH bình thường:

• Giá trị TSH bình thường là 0,4 đến 5 mIU/L ( milli-đơn vị quốc tế mỗi lít).

Tăng nồng độ hormone kích thích tuyến giáp ( TSH) gặp trọng:

• Suy giáp nguồn gốc tại tuyến:Do dùng các thuốc gây nên biến chứng suy giáp ( suy giáp sau điều trị): Thuốc kháng giáp trạng như PTU, Amiodaron, Lithlum.
  • Suy giáp tiềm tàng: Nếu nồng độ T3 và T4 bình thường.
  • Suy giáp rõ: Nếu nồng độ T3 và T4 thấp hơn bình thường.
• Có kháng thể kháng TSH.
• Cắt một phần hay toàn bộ tuyến giáp.
• Cường giáp nguồn gốc tuyến yên.
• Sản xuất TSH lạc chỗ
• Suy tuyến thượng thận tiên phát.

Giảm nồng độ hormone kích thích tuyến giáp ( TSH) gặp trọng:

• Cường giáp nguồn gốc tại tuyến giáp
• Suy giáp nguồn gốc tuyến yên hoặc dưới đồi ( suy giáp thứ phát).
• Tuyến giáp đa nhân
• Do dùng thuốc: Tinh chất giáp, Amlodaron, Chế phẩm chứa iod.
• Giảm chức năng tuyến yên.

Ngoài ra xét nghiệm TSH còn có giá trị giúp theo dõi tiến triển Bệnh lý tuyến giáp và đánh giá hiệu quả điều trị.

Đối với người mẹ có thai: Người mẹ bị suy giáp khi Mang thai có thể có nhiều nguy cơ cao gây ra thiếu máu, tiền sản giật, sinh non, rau bong non, thai chậm phát triển trong tử cung, Suy dinh dưỡng bào thai.