1. Vắc-xin HPV là gì?
Vắc-xin phòng HPV là vắc-xin giúp phòng bệnh Ung thư cổ tử cung và u nhú bộ phận sinh dục, Sùi mào gà do Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Hiện nay Ung thư cổ tử cung là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở phụ nữ và là bệnh ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ trên toàn thế giới.
Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của những người bị nhiễm bệnh. Hôn hoặc chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có thể lây truyền virus HPV.
Ngoài ra, virus này còn có thể lây truyền không qua đường Tình dục như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót... HPV cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường Hô hấp cho trẻ sơ sinh.
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung, tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả nhất để chị em phụ nữ chủ động phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
2. Vì sao cần tiêm phòng ung thư cổ tử cung?
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh xuất hiện ở phần nối giữa tử cung và âm đạo của phụ nữ, tại đây hình thành một khối u lớn, phát triển một cách nhanh chóng và khó kiểm soát. Qua nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hơn 99% các trường hợp ung thư cổ tử cung đều có sự hiện diện của nhóm HPV nguy cơ cao.
Phát hiện bệnh càng muộn thì khả năng chữa khỏi càng thấp. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn IV, tế bào ung thư đã di căn ra ngoài vùng chậu, đến các bộ phận gần đó như bàng quang, trực tràng, hoặc có thể xâm lấn các cơ quan xa như phổi, gan, xương... Lúc này, việc điều trị trở nên phức tạp, chi phí tốn kém, thời gian sống giảm đi, khả năng khỏi bệnh rất thấp, có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Theo thống kê, mỗi ngày tại Việt Nam có thêm 14 ca bệnh mới và có 7 trường hợp tử vong do ung thư cổ tử cung.
Ung thư cổ tử cung thường xảy ra với phụ nữ trong độ tuổi 40-60, nhưng virus HPV có thể đã tồn tại âm thầm trong cơ thể từ hàng chục năm trước đó. Chính vì thế, nữ giới từ 9 - 26 tuổi cần chủ động phòng bệnh bằng cách tiêm vắc-xin ngừa HPV ngay từ sớm. Việc chích ngừa ung thư cổ tử cung giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại việc nhiễm một số chủng loại HPV phổ biến có thể dẫn tới ung thư cổ tử cung, cụ thể là 2 chủng HPV 16 và 18. Vì HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, do vậy các chị em nên tiêm ngừa trước khi quan hệ Tình dục lần đầu tiên sẽ đạt hiệu quả tối đa.
3. Vắc-xin HPV có hiệu lực bảo vệ trong bao lâu?
Tại Việt Nam, vắc-xin phòng HPV theo khuyến cao của nhà sản xuất vắc-xin được chỉ được tiêm cho nữ giới trong độ tuổi từ 9 - 26 tuổi, bất luận là đã từng có quan hệ tình dục hay chưa. Tuy nhiên, việc tiêm phòng HPV ở người càng trẻ, không có quan hệ tình dục thì đáp ứng miễn dịch càng cao.
Các chuyên gia khuyến cáo, các chị em nên đi tiêm vắc-xin phòng ung thư cổ tử cung càng sớm càng tốt. Theo phác đồ tiêm phòng ung thư cổ tử cung, Tổ chức Y tế Thế Giới khuyến cáo tiêm 2 - 3 mũi trong một đợt tiêm phòng. Vắc-xin có hiệu quả kéo dài lên đến 30 năm.
4. Vai trò tầm soát ung thư cổ tử cung
HPV dễ tái nhiễm, tức là sau khi cơ thể loại thải vẫn có thể nhiễm bệnh trở lại. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể không phòng được tái nhiễm nhưng vắc-xin thì ngừa được vấn đề này. Song song với việc tiêm ngừa, phụ nữ vẫn cần tham gia tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.
Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo tiêm ngừa HPV cho độ tuổi từ 9 - 26 tuổi (không khuyến cáo tiêm ngừa cho phụ nữ trên 26 tuổi). Tuy nhiên một vài nước trên thế giới vẫn áp dụng tiêm ngừa cho lứa tuổi trên 26. Cho dù tiêm ngừa hay không, việc khám Phụ khoa định kỳ và xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung là cần thiết. Tất cả phụ nữ đã quan hệ tình dục ở độ tuổi 30 - 49 tuổi nên làm Xét nghiệm sàng lọc sớm ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên với những ai quan hệ tình dục sớm, sinh con trước 17 tuổi, có nhiều bạn tình, sử dụng thuốc tránh thai trên 5 năm, hút thuốc lá hoặc thấy biểu hiện bất thường bạn có thể sàng lọc sớm hơn.
Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư phụ khoa, bao gồm ung thư cổ tử cung - Ung thư tử cung - Ung thư buồng trứng ngay cả khi chưa có triệu chứng.
