1. Đường lây truyền virus Viêm gan B từ mẹ sang con
Viêm gan siêu vi B lây truyền qua các con đường: Từ mẹ sang con, truyền máu, quan hệ tình dục. Tỷ lệ truyền bệnh từ mẹ sang con tùy thuộc vào thời điểm người mẹ bị bệnh. Cụ thể, mẹ mắc bệnh trong 3 tháng đầu thai kỳ có tỷ lệ truyền bệnh sang con là 1%. Nếu thai phụ mắc bệnh trong 3 tháng giữa thai kỳ thì tỷ lệ truyền bệnh sang con là 10%. Với trường hợp mắc bệnh ở 3 tháng cuối thai kỳ, tỷ lệ truyền bệnh lên tới 60 - 70%.
Về đường lây bệnh, viêm gan B chủ yếu lây từ mẹ sang con trong lúc sinh sản: Máu từ nhau thai bong tróc truyền cho bé; sản dịch, máu của mẹ lây cho trẻ sơ sinh; trẻ sơ sinh hít hoặc nuốt phải dịch có virus Viêm gan B từ người mẹ,... Người mẹ sinh thường hay Sinh mổ đều có thể truyền virus viêm gan B cho con trong lúc chuyển dạ.
Để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh viêm gan B từ mẹ sang con, trẻ sơ sinh cần được tiêm ngừa Vắc-xin viêm gan B và tiêm Huyết thanh viêm gan B.
2. Nên tiêm Huyết thanh viêm gan B trong vòng mấy giờ?
Ở trẻ có thể nhiễm viêm gan B sơ sinh từ mẹ có HbsAg dương tính (cơ thể đang bị nhiễm siêu vi B) và HbeAg âm tính (siêu vi B đang trong giai đoạn nằm yên, không sinh sôi) thì ngay sau khi sinh, trẻ cần được tiêm một liều huyết thanh viêm gan B và một mũi vắc-xin ngừa viêm gan B. Huyết thanh viêm gan B là chủng dự phòng cho trẻ có kháng thể ngay để đề kháng với viêm gan B nếu sản phụ mang virus viêm gan B. Vắc-xin được tiêm nhắc lại vào thời điểm tháng thứ 2 và tháng thứ 4 sau sinh.
Với người mẹ có cả HBsAg dương tính và HBeAg dương tính thì trẻ sơ sinh sẽ được tiêm 2 liều huyết thanh viêm gan B và 1 mũi vắc-xin ngừa viêm gan B. Các mũi vắc-xin tiếp theo sẽ được tiêm ở tháng thứ 2 và tháng thứ 4 sau sinh. Lịch tiêm vắc-xin tuân thủ theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.
Về thời điểm tiêm huyết thanh viêm gan B cho trẻ, nên tiêm huyết thanh và Vắc-xin viêm gan B trong vòng 12 - 24 giờ sau sinh, tốt nhất là trong vòng 12 giờ. Khi đó, bé sẽ có trên 95% cơ hội không bị mắc viêm gan B sau này. Còn trong trường hợp không tiêm phòng đúng cách hoặc tiêm phòng quá muộn, trẻ sẽ có nguy cơ cao bị viêm gan siêu vi B.
Mục đích của việc tiêm chủng: Globulin miễn dịch kháng viêm gan B có công dụng tạo miễn dịch thụ động, một mũi vắc-xin viêm gan B tái tổ hợp có công dụng tạo miễn dịch chủ động cho trẻ. Vị trí tiêm kháng thể HBIg phải khác với vị trí tiêm vắc-xin viêm gan B.
Trình tự tiêm phòng viêm gan B cho trẻ có mẹ mang virus viêm gan B như sau:
- Mũi sơ sinh: Tiêm trong vòng 24 giờ, tốt nhất là 12 giờ sau sinh. Cần tiêm phối hợp cùng huyết thanh kháng viêm gan B;
- Mũi 1: Tiêm khi trẻ đủ 2 tháng tuổi;
- Mũi 2: Tiêm khi trẻ đủ 3 tháng tuổi;
- Mũi 3: Tiêm khi trẻ đủ 4 tháng tuổi;
- Mũi nhắc lại: Tiêm khi trẻ đủ 18 tháng tuổi với vắc xin 6 trong 1. Tốt nhất nên hoàn thành tiêm vắc-xin viêm gan B trước khi trẻ được 24 tháng tuổi.
Sau 5 năm, nên cho trẻ làm Xét nghiệm kháng thể chống virus viêm gan B (HbsAb). Nếu kết quả cho thấy kháng thể HBsAb < 10mUI/ml thì cần tiêm nhắc lại một liều vắc-xin viêm gan B để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh cho trẻ.
