1. Các xét nghiệm Huyết thanh được sử dụng đối với virus Viêm gan B
Các xét nghiệm Huyết thanh đối với virus Viêm gan B (hepatitis B virus - HBV) thường dùng bao gồm:
- HBsAg (hepatitis B surface antigen): là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B (một loại protein có ở vỏ của virus viêm gan B). HBsAg có thể xuất hiện với nồng độ cao trong huyết tương trong thời kì nhiễm virus cấp hoặc mạn. Quyết định chẩn đoán nhiễm virus viêm gan B phải dựa vào Xét nghiệm HBsAg.
- Anti - HBs (hepatitis B surface antibody): là những kháng thể được hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra nhằm chống lại kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Những kháng thể này được cơ thể sinh ra khi nhiễm virus viêm gan B tự nhiên hoặc sinh ra sau khi sử dụng vắc - xin. Việc xuất hiện anti - HBs đồng nghĩa cơ thể đã hoàn toàn loại trừ được virus viêm gan B.
- Anti - HBc (total Hepatitis B core antibody): là những kháng thể được hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra nhằm chống lại kháng nguyên lõi của virus viêm gan B (hepatitis B core antigen - HBcAg). Kháng nguyên lõi của virus viêm gan B không lưu hành trong máu mà chỉ tồn tại bên trong các tế bào gan. Trong điều kiện thuận lợi thì anti - HBc sẽ xuất hiện sau khi HBsAg hiện diện từ 1 tới 2 tuần, và sẽ tồn tại suốt đời. Sự có mặt của anti - HBc chứng tỏ đã hoặc đang nhiễm virus viêm gan B, mà không mang ý nghĩa xác định chính xác thời điểm nhiễm virus viêm gan B.
- IgM anti - HBc (immunoglobulin M antibody to Hepatitis B core antigen): là một loại kháng thể chỉ xuất hiện ở giai đoạn nhiễm virus cấp (thường là dưới 6 tháng), được hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra nhằm chống lại kháng nguyên lõi của virus viêm gan B.
- HBeAg (Hepatitis B e antigen): là kháng nguyên e của virus viêm gan B. HBeAg là chỉ báo cho biết virus viêm gan B đang hoạt động mạnh, đồng nghĩa với việc virus đang nhân lên rất nhiều trong cơ thể. HBeAg thường được tiến hành trong quá trình điều trị và theo dõi đối với bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B mạn tính.
- Anti - HBe (Hepatitis B e antibody): là những kháng thể được hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra nhằm chống lại kháng nguyên e của virus viêm gan B. Anti - HBe có thể xuất hiện ở những người nhiễm virus viêm gan B tự nhiên hoặc ở những người đã được sử dụng vắc - xin. Đối với những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính, sự xuất hiện của anti - HBe mang ý nghĩa virus viêm gan B đang có mức độ hoạt động thấp.
- HBV - DNA (hepatitis B virus Deoxyribonucleic acid): virus viêm gan B là một loại virus DNA (thuộc chi Orthohepadnavirus, họ Hepadnaviridae), và HBV - DNA là thước đo tải lượng của virus, qua đó phản ánh mức độ nhân lên của virus trong cơ thể (đồng nghĩa chỉ điểm mức độ hoạt động của virus). HBV - DNA được sử dụng để quyết định điều trị và theo dõi điều trị đối với các trường hợp nhiễm virus viêm gan B mạn tính.
2. Ý nghĩa của kết quả các xét nghiệm huyết thanh sử dụng cho virus viêm gan B
HBsAg | Anti - HBc | IgM anti - HBc | Anti - HBs | HBV - DNA | Ý nghĩa |
Âm tính | Âm tính | Âm tính | Âm tính | Âm tính | (1) |
Dương tính | Âm tính | Âm tính | Âm tính | Dương tính hoặc âm tính | (2) |
Dương tính | Dương tính | Dương tính | Âm tính | Dương tính | (3) |
Âm tính | Dương tính | Dương tính | Dương tính hoặc âm tính | Dương tính hoặc âm tính | (4) |
Âm tính | Dương tính | Âm tính | Dương tính | Âm tính | (5) |
Dương tính | Dương tính | Âm tính | Âm tính | Dương tính | (6) |
Âm tính | Dương tính | Âm tính | Âm tính | Dương tính hoặc âm tính | (7) |
Âm tính | Âm tính | Âm tính | Dương tính | Âm tính | (8) |
Chú thích:
- (1): chưa bao giờ bị nhiễm virus viêm gan B.
- (2): mới bị nhiễm cấp virus viêm gan B hoặc đang trong giai đoạn chuyển tiếp (lên tới 18 ngày) sau khi sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B.
- (3): nhiễm virus viêm gan B cấp tính.
- (4): giai đoạn cơ thể đang đào thải virus viêm gan B sau khi bị nhiễm cấp tính.
- (5): cơ thể đã hoàn toàn phục hồi từ lần nhiễm virus viêm gan B trong quá khứ, và hiện tại đã có miễn dịch.
- (6): nhiễm virus viêm gan B mạn tính.
- (7): có 4 khả năng bao gồm:
- Dương tính giả.
- Đã từng nhiễm virus viêm gan B trong quá khứ.
- Nhiễm virus viêm gan B mạn tính nhưng tải lượng virus thấp.
- Anti - HBc được truyền sang cho trẻ mới đẻ từ người mẹ có HBsAg dương tính.
- (8): có 2 khả năng bao gồm:
- Đã có miễn dịch sau khi sử dụng đủ vắc - xin phòng virus viêm gan B nếu nồng độ anti - HBs đạt ≥ 10mIU/mL.
- Nhận được anti - HBs thụ động sau khi được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch.
Bài viết tham khảo nguồn: CDC và immunize.org