Cúm lợn H1N1

Cúm lợn là một loại cúm virus loại A thông thường chỉ có thể được truyền từ lợn sang người. Tuy nhiên năm 2009, virus cúm A (H1N1) mới là một loại lai có gen của 4 chủng virus gồm virus cúm người, cúm lợn, cúm gia cầm ở Bắc Mỹ và gen của cúm lợn ở châu Âu và châu Á. Chủng virus này có thể lây từ người sang người. Mức độ nghiêm trọng của bệnh này rất khác nhau, từ sốt và ho do viêm phổi đến tử vong.

Tên gọi khác: Cúm A H1N1, Swine influenza

Triệu chứng

Sốt cao trên 38 độ C, ớn lạnh, nhức đầu, ho, chảy nước mũi, đau họng, khó thở, đau nhức cơ bắp nghiêm trọng

Chẩn đoán

  • Thực hiện khai thác bệnh sử và khám lâm sàng.

  • Chụp X-quang lồng ngực có thể được thực hiện để loại trừ trường hợp nguyên nhân gây ra triệu chứng là do viêm phổi.

Điều trị

Oseltamivir (Tamiflu) và Zanamivir (Relenza) là những loại thuốc chính được sử dụng để điều trị cúm H1N1. Việc điều trị nên được bắt đầu trong vòng 40 giờ ngay khi xuất hiện triệu chứng để có hiệu quả tốt nhất. Bệnh nhân bị cúm lợn nên tránh tiếp xúc gần với người khác để tránh lây lan. Cơn sốt và các triệu chứng khác có thể giảm bằng cách uống Ibuprofen (Motrin) và/hoặc Acetaminophen (Tylenol). Tiêm vắc xin đặc trị có thể giúp ngăn ngừa nhiễm virus H1N1.

Cúm lợn H1N1 - Ảnh minh họa 1
Cúm lợn H1N1 - Ảnh minh họa 2
Cúm lợn H1N1 - Ảnh minh họa 3
Cúm lợn H1N1 - Ảnh minh họa 4

Nguyên nhân

Virus cúm A (H1N1) là gì?

Tính đến ngày 12/5/2009, đã có hơn 30 quốc gia xác nhận có bệnh nhân nhiễm loại virus cúm này với số lượng là 5.251 người, trong đó có 61 trường hợp tử vong. Ban đầu người ta gọi virus mới này là virus cúm lợn vì các nhà khoa học tìm thấy nhiều gen của virus này giống với gen của loại virus cúm ở loài lợn.

Tuy nhiên, với những phân tích chi tiết hơn cho thấy loại virus này rất khác biệt với loại virus cúm lợn lưu hành ở khu vực Bắc Mỹ. Virus cúm A (H1N1) mới này là một loại lai có gen của 4 chủng virus gồm virus cúm người, cúm lợn, cúm gia cầm ở Bắc Mỹ và gen của cúm lợn ở châu Âu và châu Á.

Virus cúm A (H1N1) lây lan như thế nào?

Đây là loại virus có thể lây lan từ người sang người nhưng hiện nay chưa rõ mức độ của sự lây lan dễ dàng như thế nào. Sự lan truyền của virus cúm A(H1N1) mới này gần giống như sự lây lan của cúm mùa mà chúng ta thường thấy. Virus lan truyền từ người này sang người khác do ho hay hắt hơi, sổ mũi.

Đôi khi người ta mắc bệnh do tay bị vấy hay dính chất tiết có virut, sau đó đưa tay chạm lên miệng, mũi. Khi một người bị nhiễm virus cúm thì khoảng 7 ngày sau sẽ có triệu chứng. Một ngày trước khi có biểu hiện bệnh thì người bị nhiễm đã bắt đầu phát tán viruts ra xung quanh cho đến 7 ngày sau đó.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thời gian phát tán virus lâu hơn. Cúm A (H1N1) là bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp. Vì vậy mà ăn thịt lợn được nấu chín không bị mắc bệnh. Virus có thể tồn tại từ 2 - 8 giờ sau khi bám vào các bề mặt. Nước pha với Chlorine 1 - 3 mg/L đủ khả năng diệt virus cúm, trong đó có cả virus cúm A (H1N1) mới.

Phòng ngừa

Cúm A là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm A chủng H1N1, H5N1 và H7N9 gây nên. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao và lây lan nhanh trong cộng đồng. Bệnh lây truyền từ người sang người theo đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa virus rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng. Người mang virus cúm A có khả năng truyền virus cho những người xung quanh trong thời gian 1 ngày trước tới 7 ngày sau, kể từ khi có triệu chứng của bệnh. 

Điều trị

Tăng cường vệ sinh cá nhân:

  • Rửa tay kỹ bằng xà phòng với nước sạch thường xuyên, tránh tối đa việc chùi tay lên mắt và mũi.

  • Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy để làm giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay.

Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh:

  • Tránh tiếp xúc với người bị bệnh hô hấp cấp tính. Khi cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế.

  • Hạn chế tập trung đông người, hội họp, đặc biệt tại những phòng chật hẹp.

  • Không cho trẻ em dùng chung đồ chơi hoặc đồ vật dễ bị ô nhiễm.

Tăng cường sức khỏe và khả năng phòng bệnh:

  • Hàng ngày sử dụng các dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng, mắt.

  • Đảm bảo nơi ở, nơi làm việc thông thoáng, sạch sẽ, nhiều ánh sáng, khí trời. Thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa thông thường như xà phòng, nước Javel, cồn 70 độ.

  • Ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý kết hợp tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng bảo vệ cơ thể.