Infertility

Tần suất hiếm muộn nguyên nhân do vợ và chồng là tương đương nhau. Theo số liệu thống kê, nguyên nhân do vợ chiếm 30-40%, do chồng chiếm 30%, do cả vợ và chồng chiếm 15-30% và có khoảng 10% hiếm muộn không rõ nguyên nhân.

Hiếm muộn chia ra làm hai loại sau:

• Hiếm muộn nguyên phát chỉ một cặp vợ chồng chưa có thai lần nào.

• Hiếm muộn thứ phát chỉ những cặp vợ chồng đã có thai ít nhất một lần, nay muốn sinh con nhưng không thể có thai được.

Nguyên nhân thường gặp do chồng

• Chất lượng hoặc số lượng tinh trùng kém: Do việc sản xuất và hoàn chỉnh tinh trùng bị trục trặc, do viêm nhiễm tinh hoàn hay mào tinh, hoặc do thường xuyên mặc quần chật khiến tinh hoàn bị nóng, do giãn tĩnh mạch trong bao tinh hoàn, bất thường về hormone.

• Khả năng di chuyển của tinh trùng hạn chế: Do viêm tuyến tiền liệt, khiến tinh dịch đặc một cách bất thường. Việc sử dụng một số thuốc trị đau dạ dày và cao huyết áp cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng.

• Tắc đường vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn ra túi tinh hoàn: Chủ yếu do viêm ống dẫn tinh, hậu quả của các bệnh lây qua đường tình dục.

• Niệu đạo không thông ra ngoài ở đầu dương vật mà bị lệch, thông ra ngoài ở giữa thân dương vật, khiến tinh trùng xuất ra khó đi vào lỗ cổ tử cung.

Nguyên nhân thường gặp do vợ

• Ống dẫn trứng hoặc buồng trứng bị tắc: Do viêm phần phụ, lạc nội mạc tử cung nên trứng và tinh trùng không gặp được nhau.

• Khối u buồng trứng

• Rối loạn hormone khiến người nữ không rụng trứng thường xuyên.

• Niêm mạc tử cung không tăng trưởng và đào thải theo đúng quy luật thông thường.

• Tử cung có hình dạng bất thường, có u xơ.

• Chất dịch cổ tử cung hoặc độ axít âm đạo bất thường, cản trở tinh trùng từ âm đạo đi vào cổ tử cung.

• Hệ miễn dịch người phụ nữ tạo ra các kháng thể để diệt tinh trùng theo cơ chế đào thải vật lạ.

Các vấn đề trên nhìn chung không phân biệt người khỏe, người yếu, người béo, người gầy.  Tuy nhiên, tình trạng sức khỏe chung, chế độ dinh dưỡng cũng có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của một số người. Các chất độc hại, đặc biệt là thuốc lá, rượu, ma túy, hóa chất... có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, vì chúng làm yếu tinh trùng và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của bào thai trong bụng mẹ.

Việc mắc bệnh lây qua đường tình dục làm tăng khả năng vô sinh ở cả nam và nữ giới.

Ngoài ra, phụ nữ lập gia đình muộn khi gần 40 tuổi thường khó có thai hơn, vì khả năng sinh sản đã giảm đi so với thời trẻ.

Khả năng có thai của một cặp vợ chồng khỏe mạnh, dưới 30 tuổi và quan hệ tình dục thường xuyên khoảng 2-3 lần/tuần là 20-25% mỗi tháng. Phần lớn các cặp vợ chồng sẽ có thai trong vòng 1 năm đầu khi không sử dụng biện pháp ngừa thai.

Phòng hiếm muộn ở nam

• Ở nam giới, có một số bệnh thường dẫn đến biến chứng vô sinh như: Bệnh viêm tuyến tiền liệt, bệnh quai bị… Vì vậy, để phòng tránh các biến chứng từ các bệnh này thì cần phải tiêm vắc xin phòng dịch, duy trì thói quen vệ sinh sạch sẽ nhằm ngăn ngừa các căn bệnh truyền nhiễm có hại đến khả năng sinh sản. Nếu mắc bệnh thì phải chú ý tuân theo các chỉ dẫn của bác sĩ, tránh để bệnh dẫn đến biến chứng, trường hợp không may đã xảy ra biến chứng thì phải kịp thời đến bệnh viện để khám và điều trị.

• Điều trị sớm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thực hiện an toàn tình dục để tránh các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục.

• Thường xuyên kiểm tra tổng quát để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

• Theo dõi kỹ bệnh tiểu đường hay sự giảm hoạt động của tuyến giáp (là một tuyến nội tiết quan trọng điều hoà nhiều chuyển hoá của cơ thể).

Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý đến những vấn đề sau:

• Chế độ ăn uống hợp lí: 

Ăn uống hợp lý và có chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ tăng cường 'nam tính' cho đàn ông: Bổ sung kẽm, đồng… là các yếu tố vô cùng cần thiết để tăng nồng độ testosterone trong cơ thể, bổ sung cả chất và lượng cho tinh trùng. Ngoài ra, các loại vitamin (C, E…) giúp ngăn chặn tình trạng đóng cục tinh trùng, đảm bảo sức khỏe cho các tinh binh. Để tăng cường chất và lượng cho các 'tinh binh', bạn có thể bổ sung vào bữa ăn của mình các món ăn sau: Các món ăn chế biến từ sò, ốc, cá, thịt, ngũ cốc… Đồng thời, có chế độ ăn cung cấp đủ lượng axít folic có trong gan động vật, men bia, các loại rau lá xanh (bông cải xanh, măng tây, rau diếp, bầu bí), đậu, ngũ cốc, thịt, sữa, trái cây (chanh, cam, quýt, chuối, dưa) và các chế phẩm của sữa như sữa chua, chè… Đặc biệt, bạn nên uống nhiều nước để cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể.

• Tránh sử dụng các chất kích thích: 

Bạn không nên chủ quan với các tác nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như: Thuốc lá, rượu, ma tuý... Thuốc lá làm suy giảm lượng tinh trùng. Rượu gây suy yếu tinh trùng, giảm cường độ của phản xạ xuất tinh, làm cho tinh trùng không thể đi sâu vào âm đạo, khó có khả năng thụ thai. Thêm nữa, nam giới sử dụng các chất kích thích này nhiều làm tăng tỉ lệ sảy thai ở các bà mẹ. Vì thế, nếu không muốn gặp phải nguy cơ vô sinh thì bạn nên tránh sử dụng các chất kích thích đó.

• Đảm bảo môi trường sinh hoạt trong lành:

  Cần tránh những môi trường độc hại: Thuốc trừ sâu, hóa chất, môi trường có nhiều sóng điện tử… làm ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Những người làm việc ở môi trường có độ cao, nhiều chất độc hại như hầm lò, X-quang… hay thường xuyên tiếp xúc với sóng ăng ten, điện thoại di động… thì cần phải nghiêm túc thực hiện thao tác làm việc theo chế độ bảo hộ lao động, nên thường xuyên khám sức khoẻ sinh sản và thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ để chăm sóc sức khoẻ sinh sản cho bản thân.

• Giữ mát cơ quan sinh dục:

  Tinh trùng rất nhạy cảm với nhiệt độ. Nhiệt độ càng cao, số lượng tinh trùng khỏe mạnh càng giảm. Vì vậy, bạn không nên đi xe trong thời gian quá lâu; không tắm và ngâm mình trong dòng nước quá nóng; không mặc quần sịp, quần bò bó sát, tránh ngồi lâu một chỗ… Thậm chí, phòng ngủ của bạn cũng không nên quá kín gió, nóng bức và tốt nhất là thường xuyên mở máy lạnh, duy trì nhiệt độ mát mẻ. Khi chọn quần, bạn nên chọn loại vải thoáng mát như vải cotton, đặc biệt là quần lót nam giới. Quần áo mới lấy ở hiệu giặt là về không nên mặc ngay, vì bột giặt ngâm quần áo sẽ ảnh hưởng đến chức năng tình dục của nam giới. Ngoài ra, bạn cũng cần bảo vệ tinh hoàn của mình khi tham gia các hoạt động thể thao.

• Đối với chuyện chăn gối:

  • Tích lũy tinh trùng: Người chồng cần tinh trùng cho ngày người phụ nữ rụng trứng. Tích lũy tinh trùng càng nhiều thì khả năng thụ thai càng lớn. Cụ thể, bạn có thể ngừng quan hệ tình dục trong vài ngày trước ngày người vợ rụng trứng.

  • Tung quân đúng lúc: Trong giai đoạn rụng trứng, tăng cường mật độ quan hệ tình dục, ít nhất 1 lần/ngày, liên tục trong 3 ngày. Nếu bạn không theo dõi được ngày rụng trứng thì hãy quan hệ ít nhất 1 lần/ngày, liên tục từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 20 (tính từ ngày đầu tiên thấy kinh). Bạn cần lưu ý là: Tinh trùng chỉ sống được 3 ngày trong cơ thể người phụ nữ. Mật độ quan hệ dày như vậy sẽ giúp nâng cao cơ hội tinh trùng gặp được trứng để thụ tinh.

  • Yếu tố tâm lý trong đời sống vợ chồng cũng có ảnh hưởng lớn đến chuyện hiếm muộn. Vợ chồng nên tránh những xung đột ảnh hưởng đến tinh thần và chuyện chăn gối. Khi có khó khăn trong đời sống, cả hai vợ chồng cùng bàn bạc để tìm hướng giải quyết, đặc biệt là các vấn đề về xuất tinh sớm, liệt dương.

Phòng hiếm muộn ở nữ

Để phòng ngừa vô sinh, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Quan hệ tình dục lành mạnh: Luôn sử dụng bao cao su để phòng tránh những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, viêm nhiễm phụ khoa. Tránh quan hệ tình dục với nhiều bạn tình.

• Tránh nạo, hút thai nhiều lần: Việc nạo hút thai nhiều lần sẽ ảnh hưởng nhiều tới tử cung, buồng trứng, gây nguy cơ vô sinh cao.

• Tránh stress thường xuyên: Thường xuyên bị stress chính là nguyên nhân ảnh hưởng đến chức năng của bộ não và tuyến yên, làm cho hormone sinh dục giảm xuống, khả năng thụ thai khó hơn rất nhiều.

• Kiểm tra, thăm khám định kỳ: Bạn nên thăm khám, kiểm tra định kỳ sức khỏe sinh sản để phát hiện sớm những bệnh dễ gây vô sinh như tắc vòi trứng, viêm nhiễm khuẩn đường sinh dục, viêm tử cung...

• Tránh các thói quen có hại: Các thói quen như uống rượu, hút thuốc, thụt rửa âm đạo liên tục... đều có thể làm suy giảm chức năng buồng trứng và dễ gây mãn kinh sớm.

• Bổ sung vitamin: Hãy bổ sung các loại vitamin cần thiết để bồi bổ sức khỏe, đặc biệt là vitamin E có tác dụng tăng cường chức năng hoạt động của buồng trứng để tăng khả năng sinh sản của bạn.

• Duy trì trọng lượng bình thường. Phụ nữ thừa cân và thiếu cân gia tăng nguy cơ rối loạn rụng trứng. Nếu muốn giảm cân, cần tập thể dục vừa phải. Vất vả, tập thể dục với cường độ cao hơn 7 giờ/tuần sẽ ảnh hưởng không tốt đến khả năng rụng trứng.

• Nếu thấy có bất kì biểu hiện bất thường nào liên quan đến sức khỏe, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Bcare.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.