Cấu trúc của họng bao gồm nhiều khe, rãnh và hố, tạo điều kiện cho dị vật dễ dàng rơi vào. Dị vật ở họng là tình trạng phổ biến trong lĩnh vực Tai Mũi Họng, xảy ra ở cả người lớn lẫn trẻ em.
Nguyên nhân chính dẫn đến dị vật mắc trong họng thường liên quan đến thói quen ăn uống, như việc tiêu thụ thực phẩm có xương, ăn uống vội vàng, hoặc việc trẻ em ngậm phải các mảnh đồ chơi. Ngoài ra, ở người lớn, dị vật cũng có thể bao gồm đinh, ghim, hoặc thậm chí răng giả và hàm giả. Trong phần dưới đây, bài viết sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách xử lý và các biện pháp phòng ngừa để tránh gặp phải tình trạng dị vật ở họng.
Dị vật họng có nguy hiểm không?
Thông thường, bác sĩ Tai Mũi Họng sẽ tiến hành thăm khám cho các trường hợp dị vật. Một số dị vật như trong tai hoặc mũi có thể được loại bỏ một cách dễ dàng mà không gây ra biến chứng.
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp cần được xử trí khẩn cấp. Nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách, dị vật trong họng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như ngạt thở cấp (thường xảy ra trong trường hợp dị vật đường thở), áp-xe thành họng, hay hạ họng...
Cách xử trí khi mắc dị vật họng
Dị vật họng được phân loại thành các nhóm như sau:
Dị vật tại họng miệng
Dị vật ở hạ họng
Dị vật ở họng mũi
Mỗi vị trí bị dị vật sẽ có những triệu chứng và phương pháp xử trí, sơ cứu riêng biệt. Dưới đây là thông tin chi tiết cho từng loại.
1. Dị vật ở họng miệng
Dị vật trong họng miệng thường là những vật nhỏ và nhọn như xương cá hay kim khâu. Những dị vật này thường cắm ở vị trí như amiđan khẩu cái, amiđan lưỡi, hoặc rãnh lưỡi – amiđan.
Khi bị hóc, bệnh nhân thường cảm thấy nuốt vướng và đau ngay lập tức, cơn đau kéo dài tại một vị trí cụ thể. Mức độ đau sẽ tăng lên rõ rệt khi ăn hoặc uống.
Nếu dị vật có kích thước nhỏ và ngắn, việc tiếp tục ăn uống hoặc dùng tay sờ vào họng có thể làm cho dị vật trở nên khó thấy hơn. Để xử lý tình huống này, cần gây tê hiệu quả vùng họng miệng và sử dụng móc để vén trụ amiđan, giúp quan sát tốt hơn.
Khi đã phát hiện được dị vật, hãy sử dụng kẹp đầu tù hoặc kẹp Frankel cong để gắp ra. Tránh sử dụng ngón tay hay gắp mò vì có thể gây tổn thương niêm mạc và làm dị vật khó tìm hơn.
Người bệnh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng, nơi có bác sĩ có kinh nghiệm và trang bị đầy đủ dụng cụ hỗ trợ để lấy dị vật ra. Ngoài ra, có thể thực hiện tư vấn từ xa qua video để được hướng dẫn sơ cứu kịp thời.
2. Dị vật ở hạ họng
Dị vật tại hạ họng thường có kích thước lớn và chứa nhiều góc cạnh sắc nhọn, chẳng hạn như xương gà, mảnh đồ chơi, răng, hay hàm giả. Khi tiến hành soi thanh quản, có thể quan sát thấy dị vật mắc hoặc cắm vào các vị trí như xoang lê, nếp phễu thanh thiệt, hoặc sụn phễu và sụn thanh nhiệt.
Nếu tiến hành lấy dị vật bằng ngón tay hay để đến muộn, tình trạng viêm thanh quản và viêm tấy mủ có thể xảy ra, kèm theo các triệu chứng như nuốt nghẹn, đau khi nuốt, khó khăn trong ăn uống, khó thở, và sưng tấy vùng cổ bên. Trong một số trường hợp, có thể có hiện tượng tràn khí dưới da.
Khi chụp X-quang, sẽ thấy thành hạ họng dày lên rõ rệt, xuất hiện bóng khí hoặc mức hơi, mức nước của ổ áp xe. Nếu dị vật mới chưa gây ra biến chứng, có thể tiến hành gắp dị vật bằng kẹp Rfankel qua soi thanh quản gián tiếp sau khi đã gây tê niêm mạc hiệu quả. Đối với trẻ em hoặc trường hợp có dị vật gây khó thở, nên thực hiện soi thanh quản trực tiếp để đảm bảo an toàn trong quá trình lấy dị vật.
3. Dị vật họng mũi
Dị vật có thể là các vật nhỏ xâm nhập qua đường mũi hoặc những dị vật ở họng, miệng bị đẩy ngược lên. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của dị vật, các triệu chứng có thể biểu hiện như sau:
Tắc nghẽn mũi, giọng nói bị ảnh hưởng, trở nên ngạt ngào (đối với dị vật lớn).
Người bệnh có thể ăn, uống nhưng khi nuốt lại cảm thấy đau, khó chịu và dễ bị sặc, đặc biệt với chất lỏng có thể chảy lên mũi.
Xuất hiện cảm giác đau, ù tai ở một bên (nếu dị vật nằm ở loa vòi).
Chảy nước mũi, có thể kèm theo mủ ở một hoặc cả hai bên.
Thực hiện soi mũi sau gián tiếp hoặc bằng ống soi vòm sẽ phát hiện dị vật mắc kẹt tại cửa lỗ mũi sau, gờ loa vòi Eustachi, hoặc lấp kín một phần hoặc toàn bộ họng mũi.
Quá trình lấy dị vật cần được thực hiện sau khi đã gây tê hiệu quả. Đối với dị vật nhỏ, có thể lấy qua đường mũi, trong khi dị vật lớn cần được loại bỏ qua đường họng, miệng.
Sơ cứu và xử trí khi bị mắc dị vật đường thở
Việc xử lý dị vật trong đường thở cần được tiến hành ngay lập tức, vì nếu chậm trễ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, các biện pháp như vỗ lưng, ép ngực hoặc ép bụng cần được thực hiện nhanh chóng, tùy thuộc vào độ tuổi của nạn nhân. Ngoài ra, việc tư vấn từ xa với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng cũng rất quan trọng để nhận được sự hướng dẫn xử lý kịp thời và chính xác.
1. Biện pháp vỗ lưng và ép ngực ( áp dụng cho trẻ dưới 1 tuổi)
Biện pháp vỗ lưng: Người sơ cứu nên ngồi hoặc đứng với chân đưa ra phía trước. Đặt trẻ nằm sấp dọc theo mặt trước cẳng tay của người sơ cứu, giữ cổ ngửa và đầu thấp. Vỗ 5 lần với lực vừa phải vào lưng trẻ, tại vị trí giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật vẫn chưa được đẩy ra, cần ngay lập tức chuyển sang biện pháp ép ngực.
Biện pháp ép ngực: Lật trẻ nằm ngửa dọc theo cẳng tay, tiếp tục giữ cổ ngửa và đầu thấp. Dùng hai ngón trỏ và ngón giữa của bàn tay kia ấn vào điểm giao nhau giữa xương ức và đường nối hai núm vú 5 lần với lực ấn vừa phải.
2. Biện pháp vỗ lưng và ép ngực (áp dụng cho trẻ từ 1 - 8 tuổi)
Biện pháp vỗ lưng: Người sơ cứu ngồi quỳ, hướng dẫn trẻ đứng thẳng, cúi thấp đầu và mở miệng. Người sơ cứu quỳ bên cạnh, một tay đỡ ngực trẻ, tay còn lại thực hiện 5 lần vỗ nhẹ vào lưng trẻ, tập trung tại vị trí giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật vẫn chưa được lấy ra, cần kết hợp với biện pháp ép bụng.
Biện pháp ép bụng: Đặt trẻ đứng, đầu cúi thấp và miệng mở. Người sơ cứu quỳ ở phía sau, vòng hai tay qua bụng trẻ. Một tay nắm lại như nắm đấm, đặt vào điểm giữa rốn và mũi ức, tay còn lại nắm chặt bọc ngoài. Sau đó, thực hiện động tác ép bụng một cách đột ngột 5 lần.
3. Biện pháp vỗ lưng và ép bụng (áp dụng cho trẻ trên 8 tuổi và người lớn)
Biện Pháp Vỗ Lưng Trong Cấp Cứu: Khi người bệnh gặp phải tình trạng hóc dị vật, biện pháp vỗ lưng có thể được thực hiện để hỗ trợ. Đầu tiên, người bệnh cần đứng thẳng, cúi đầu thấp và há miệng. Người sơ cứu đứng bên cạnh nạn nhân, sử dụng một tay đỡ phần ngực của nạn nhân. Tay còn lại sẽ vỗ mạnh vào lưng nạn nhân năm lần, tại vị trí giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật vẫn chưa được loại bỏ, cần chuyển sang phương pháp ép bụng.
Phương pháp ép bụng cũng tương tự như kỹ thuật vỗ lưng.
Trong trường hợp bạn là người bị hóc, có thể thực hiện các bước sau: Đặt một nắm tay lên trên rốn, sau đó dùng tay kia nắm lấy nắm đấm và cúi người về phía một bề mặt cứng, chẳng hạn như mặt bàn hoặc ghế. Thực hiện động tác thúc nắm đấm vào bên trong và lên trên để giải quyết tình huống.
Phòng tránh mắc dị vật trong họng
Cần thận trọng khi sử dụng thực phẩm có chứa xương nhỏ.
Nên từ bỏ thói quen cho các vật dụng hoặc đồ chơi vào miệng.
Đặc biệt chú ý đến trẻ nhỏ, vì việc phát hiện và xử lý tình huống hóc rất khó khăn.
Khi có dấu hiệu hóc hoặc nghi ngờ, cần nhanh chóng đến cơ sở chuyên khoa tai mũi họng.
Tránh việc dùng ngón tay hoặc vật cứng để móc hoặc ngoáy họng, vì điều này có thể gây ra chấn thương và biến chứng.
Mắc dị vật họng khám ở đâu tốt?
Trong các tình huống mắc dị vật ở họng, việc tìm đến các bệnh viện và phòng khám Tai mũi họng đáng tin cậy để thăm khám và xử trí là rất quan trọng. Người bệnh cần được đánh giá và điều trị kịp thời bởi những chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Xử lý dị vật ở họng tại Hà Nội
Danh sách các bệnh viện, phòng khám có thế mạnh Tai Mũi Họng tại Hà Nội:
1. Bệnh viện Đa khoa An Việt
Địa chỉ: Số 1E Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội
Thời gian làm việc: Cả tuần (7h30 – 12h00; 13h30 – 16h30)
- Hotline:
Bệnh viện An Việt tự hào có chuyên khoa Tai Mũi Họng nổi bật, cung cấp nhiều dịch vụ thăm khám và điều trị cho các bệnh lý tai mũi họng thông thường, khối u ở vùng đầu mặt cổ, cũng như các dị tật bẩm sinh liên quan.
Đội ngũ bác sĩ Tai Mũi Họng tại Bệnh viện An Việt luôn duy trì lịch thăm khám định kỳ, sẵn sàng tiếp nhận và xử lý nhanh chóng các trường hợp dị vật ở họng một cách hiệu quả. Độc giả có thể dễ dàng đặt lịch khám với các bác sĩ, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này tại Bệnh viện An Việt như sau:
PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An
Nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng trẻ em, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương
Giám Đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt
PGS.TS Đoàn Thị Hồng Hoa: Nguyên Phó Trưởng khoa Tai - Tai Thần Kinh, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương
Bác sĩ Chuyên khoa Đỗ Đình Khải
2. Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn
Địa chỉ: Số 52 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
Thời gian làm việc: Thứ 2 đến thứ 7 (7h30 - 16h30)
- Hotline:
Người dân tại Đống Đa và các khu vực lân cận, khi gặp phải tình trạng dị vật ở họng, có thể nhanh chóng đến Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn. Là một cơ sở y tế lớn, bệnh viện được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại và sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao. Với sự hỗ trợ từ nhân viên hướng dẫn, bệnh nhân sẽ được xử lý dị vật ở họng một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Tại đây, người bệnh có cơ hội gặp gỡ và được thăm khám để xử lý tình trạng dị vật ở họng với:
TS.BS Nguyễn Văn Lý: Nguyên Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Trung ương quân đội 108
BS CKI Nguyễn Song Hào: Hơn 20 năm kinh nghiệm khám và điều trị lĩnh vực Tai mũi họng
TS.BS Nguyễn Văn Lý tiếp nhận bệnh nhân từ 14 tuổi trở lên, trong khi BS CKI Nguyễn Song Hào nhận khám cho đối tượng từ 12 tuổi trở lên (trường hợp dưới 12 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ). Do đó, độc giả cần lưu ý điều này.
3. Phòng khám Chuyên khoa Tai Mũi Họng Hải Hà
Địa chỉ: Tầng 1, SH5-CT3 Iris Garden, 30 Trần Hữu Dực, Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Thời gian làm việc: Cả tuần (08h00 - 20h00)
Phòng khám Tai Mũi Họng chuyên sâu, mang đến dịch vụ thăm khám và xử lý dị vật ở họng với quy trình nhanh gọn và tiện lợi. Đặc biệt, Phòng khám Tai Mũi Họng Hải Hà hoạt động linh hoạt, phục vụ cả trong và ngoài giờ hành chính, giúp đáp ứng kịp thời nhu cầu thăm khám khẩn cấp.
Tại đây, đội ngũ chuyên gia tai mũi họng dày dạn kinh nghiệm tập trung phục vụ bệnh nhân:
PGS.TS.BS Nguyễn Tuyết Xương:
Gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tai Mũi Họng
Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Nhi Trung ương
Bác sĩ Nguyễn Trung Việt: Bác sĩ Khoa Tai Mũi Họng- Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Xử lý dị vật ở họng tại TPHCM
Dưới đây là danh sách các địa chỉ thăm khám Tai Mũi Họng mà bạn đọc tại TPHCM có thể tham khảo:
1. Phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược 1
Địa chỉ: 20-22 Dương Quang Trung, Phường 12, Quận 10, TPHCM
Thời gian làm việc:
Thứ 2 tới thứ 6: 07h30 - 16h30
Thứ 7: 07h30 - 12h00
Phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược 1 đã khẳng định vị thế là một trong những địa chỉ thăm khám tư nhân uy tín tại TPHCM. Nơi đây được nhiều bệnh nhân tin tưởng nhờ sự kết hợp chuyên môn với Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM.
Chuyên khoa Tai Mũi Họng tại Phòng khám có sự góp mặt của 2 bác sĩ nổi bật:
GS.TS Phạm Kiên Hữu: Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM
BS CKI Võ Trần Thành Nhân: 10 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
Lịch khám của GS.TS Phạm Kiên Hữu không phong phú, nhưng trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân có thể gặp bác sĩ Thành Nhân. Bác sĩ Thành Nhân nhận được nhiều đánh giá tích cực từ bệnh nhân về sự nhiệt tình cũng như chất lượng khám chữa bệnh.
2. Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn
Địa chỉ: Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, Huyện Bình Chánh, TPHCM
Lịch khám: Thứ 2 đến Thứ 7 (7h00 - 12h00; 13h30 - 17h00)
- Hotline:
Khoa Tai Mũi Họng tại Bệnh viện Nam Sài Gòn chuyên tiếp nhận khám và điều trị các bệnh lý liên quan đến Tai Mũi Họng. Đội ngũ bác sĩ tại khoa có chuyên môn cao, kết hợp với việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại và cơ sở vật chất tiên tiến, nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của bệnh nhân trong lĩnh vực này.
Độc giả quan tâm có thể tìm hiểu thêm thông tin về các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng dưới đây:
ThS.BS CKI Nguyễn Trương Khương
Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn
Hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tai Mũi Họng
BS CKII Lê Nhật Vinh
Hơn 10 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
Từng công tác tại Bệnh viện Thống Nhất
3. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Sài Gòn
Địa chỉ:
9-11-13-15 Trịnh Văn Cấn, Phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TPHCM
441 Lê Văn Lương, Phường Tân Phong, Quận 7, TPHCM
Lịch khám: Khoa Tai Mũi Họng làm việc từ cả tuần từ 7h30 - 19h30 (riêng Chủ nhật chỉ làm buổi sáng từ 7h30 - 11h30)
Phòng khám đa khoa Quốc tế Sài Gòn, thuộc hệ thống Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn, được tăng cường đáng kể về chuyên môn nhờ sự hợp tác này. Đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp cùng trang thiết bị hiện đại tạo nên môi trường khám chữa bệnh chất lượng cao. Không gian khám rộng rãi và sự nhiệt tình của nhân viên tư vấn cũng là những điểm cộng nổi bật khi đến khám Tai Mũi Họng tại đây.
Dưới đây là danh sách một số bác sĩ uy tín và có chuyên môn vững vàng, sẵn sàng xử trí các tình huống liên quan đến dị vật trong họng mà bạn đọc có thể tham khảo:
TTUT.TS.BS CKII Hoàng Lương
Gần 40 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn
BS CKII Đỗ Kỳ Nhật
Hơn 30 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
Từng công tác tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 2, Bệnh viện La Mans - Pháp
BS CKII Trần Cao Khoát
Gần 30 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
Từng công tác tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh
Khi gặp tình huống mắc dị vật trong họng, không nên dùng tay hay bất kỳ dụng cụ nào để cố gắng lấy dị vật ra. Thay vào đó, cần thực hiện sơ cứu tạm thời và ngay lập tức đến bệnh viện hoặc phòng khám Tai Mũi Họng gần nhất để được bác sĩ can thiệp kịp thời.
