IBD

Tên gọi khác: IBD

Triệu chứng

Bệnh Crohn gây ra viêm màng của đường tiêu hóa, là tình trạng viêm mãn tính đường ruột, thường ảnh hưởng đến phần cuối của ruột non, có thể dẫn đến đau bụng, tiêu chảy và suy dinh dưỡng trầm trọng. Tuy nhiên, bệnh không giới hạn ở riêng khu vực này mà còn tấn công bất kỳ phần nào của bộ máy tiêu hóa. Bệnh Crohn gây viêm và ăn sâu hơn vào các lớp của thành ruột, sâu hơn nhiều so với viêm đại tràng gây loét.

Chẩn đoán

Viêm đại tràng gây loét là căn bệnh viêm ở ruột già (đại tràng).

Viêm đại tràng gây loét thường nặng nhất ở vùng trực tràng, có thể gây tiêu chảy thường xuyên, phân thường có máu và chất nhầy nếu đại tràng bị tổn thương.

Cũng giống như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng có thể gây suy nhược và các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Điều trị

Đau quặn bụng, sốt, mệt mỏi, tiêu chảy kéo dài, có máu trong phân.

Nguyên nhân

Hệ tiêu hóa bao gồm một tập hợp các cơ quan như dạ dày, ruột non, ruột già, trực tràng... Có nhiệm vụ chuyển thức ăn thành dưỡng chất và hấp thu các dưỡng chất này vào máu để cung cấp cho cơ thể. Chúng ta hiếm khi chú ý đến hoạt động của chúng trừ khi có trục trặc, chẳng hạn như khi chúng ta bị viêm ruột.

Bệnh viêm ruột gồm 2 căn bệnh mãn tính: Bệnh viêm đại tràng gây loét và bệnh Crohn. Mặc dù các căn bệnh này có nhiều đặc điểm chung nhưng giữa chúng cũng có những khác biệt lớn.

Viêm đại tràng gây loét

Viêm đại tràng gây loét là căn bệnh viêm ở ruột già (còn được gọi là đại tràng). Viêm đại tràng gây loét thường nặng nhất ở vùng trực tràng, có thể gây tiêu chảy thường xuyên, với phân thường có máu và nước nhầy nếu đại tràng bị tổn thương. Cũng giống như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng có thể gây suy nhược và đôi khi có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm tính mạng.

Bệnh Crohn

• Bệnh Crohn gây ra viêm màng của đường tiêu hóa, có thể dẫn đến đau bụng, tiêu chảy và suy dinh dưỡng trầm trọng.
• Bệnh Crohn thường ảnh hưởng đến phần cuối của ruột non. Tuy nhiên, bệnh này không hề giới hạn ở riêng khu vực này mà còn tấn công bất kỳ bộ phận nào của bộ máy tiêu hóa. Bệnh Crohn gây viêm và ăn sâu hơn vào các lớp của thành ruột, sâu hơn nhiều so với viêm đại tràng gây loét. Nó thường ảnh hưởng tới toàn bộ thành ruột.

Phòng ngừa

Các nhà nghiên cứu y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây viêm ruột. Họ cho rằng các yếu tố có thể gây bệnh gồm có môi trường, chế độ ăn uống và có thể có cả yếu tố di truyền. Nhiều bằng chứng y học cũng cho thấy thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh Crohn. Tại Mỹ, có trên 1 triệu người mắc bệnh viêm ruột, thường ở những người từ 15-30, tuy nhiên nó có thể ảnh hưởng lên cả trẻ em và người lớn. Theo ghi nhận, số trường hợp mắc bệnh này tại châu Âu và Bắc Mỹ cao hơn nhiều so với các khu vực khác của thế giới.

Nguyên nhân gây bệnh Crohn?

Nguyên nhân của bệnh Crohn chưa được biết. Một số nhà khoa học nghi ngờ là nhiễm trùng do một số loại vi khuẩn, chẳng hạn như chủng Mycobacterium, có thể là nguyên nhân của bệnh Crohn. Tuy nhiên, đến nay đã không có bằng chứng thuyết phục rằng căn bệnh này được gây ra bởi nhiễm trùng xâm nhập. Crohn là bệnh không truyền nhiễm. Mặc dù chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng ở bệnh nhân bị bệnh Crohn, không chắc rằng chế độ ăn uống có phải là căn nguyên của bệnh này.

Kích hoạt hệ miễn dịch trong ruột là rất quan trọng trong viêm ruột. Hệ miễn dịch bao gồm các tế bào miễn dịch và các protein mà các tế bào miễn dịch sản sinh. Thông thường, những tế bào và protein bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn có hại, virus, nấm, và những kẻ xâm nhập bên ngoài khác. Kích hoạt hệ miễn dịch gây viêm xảy ra trong các mô kích hoạt.

Thông thường, hệ miễn dịch được kích hoạt chỉ khi cơ thể được tiếp xúc với những yếu tố có hại. Trong các bệnh nhân mắc bệnh viêm ruột, hệ miễn dịch là bất thường và bị kích hoạt mãn tính trong khi không có mặt của bất kỳ tác nhân gây bệnh nào được biết đến. Tiếp tục kích hoạt bất thường hệ miễn dịch gây hậu quả là tình trạng viêm mãn tính và loét. Tính nhạy cảm để kích hoạt bất thường của hệ miễn dịch được cho là do biến đổi gen di truyền. Vì vậy, những người thân (anh chị em, con, và cha mẹ) của người bị bệnh viêm ruột có nhiều khả năng mắc bệnh này. Gần đây, một gen được gọi là NOD2 đã được xác định là liên quan với bệnh Crohn. Gen này là quan trọng trong việc xác định làm thế nào cơ thể phản ứng một số loại vi khuẩn. Người có đột biến trong gen này dễ phát triển thành bệnh Crohn.

Điều trị

• Chế độ ăn uốngKhông có bằng chứng vững chắc rằng những gì ăn thực sự gây ra bệnh viêm ruột. Nhưng một số loại thực phẩm và đồ uống có thể làm nặng thêm các dấu hiệu và triệu chứng, đặc biệt là trong tình trạng cấp tính. Nếu nghĩ rằng có những loại thực phẩm làm cho tình trạng tồi tệ hơn, cố gắng giữ nhật ký thực phẩm để theo dõi những gì đang ăn uống cũng như cảm thấy thế nào. Nếu phát hiện ra một số loại thực phẩm đang gây ra các triệu chứng, một ý tưởng tốt là cố gắng loại bỏ những loại thực phẩm này. Dưới đây là một số gợi ý có thể giúp bạn:
  • Hạn chế các sản phẩm sữa. Giống như nhiều người mắc bệnh viêm ruột, có thể thấy các vấn đề như tiêu chảy, đau bụng và chướng bụng, được cải thiện khi hạn chế hoặc loại bỏ các sản phẩm sữa. Có thể không dung nạp lactose, có nghĩa là, cơ thể không thể tiêu hóa đường sữa (lactose) trong thực phẩm từ sữa. Nếu vậy, hạn chế sữa hoặc sử dụng một sản phẩm enzyme, như Lactaid sẽ giúp phá vỡ lactose.
  • Hãy thử các loại thực phẩm ít chất béo. Nếu mắc bệnh Crohn ruột non, có thể không thể tiêu hóa hoặc hấp thụ chất béo bình thường. Thay vào đó, chất béo đi qua ruột khiến bị tiêu chảy nặng hơn. Những thực phẩm có thể sẽ đặc biệt là phiền hà bao gồm bơ, bơ thực vật, nước sốt kem và các loại thực phẩm chiên.
  • Thử nghiệm với các chất xơ. Đối với hầu hết mọi người, thực phẩm nhiều chất xơ chẳng hạn như trái cây tươi và rau quả và ngũ cốc nguyên chất, là nền tảng của một chế độ ăn uống khỏe mạnh. Nhưng nếu bị bệnh viêm ruột, chất xơ có thể làm tiêu chảy, đau và chướng hơi nặng hơn. Nếu trái cây và rau quả còn nguyên, cố gắng hấp, nướng hoặc hầm chúng. Cũng có thể thấy một số người dung nạp được một số trái cây và rau quả, nhưng những người khác không thể. Nói chung, có thể có vấn đề nhiều hơn với các loại thực phẩm trong họ cải bắp như xúp lơ xanh và súp lơ, quả hạch, hạt giống, ngô và bỏng ngô. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu một chế độ ăn nhiều chất xơ.
  • Tránh một số thực phẩm có vấn đề. Loại bỏ những thực phẩm làm cho các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn. Những thực phẩm này có thể bao gồm đậu, bắp cải và bông cải xanh, nước trái cây nguyên liệu và hoa quả, đặc biệt là các loại trái cây họ cam quýt, thức ăn cay, bỏng ngô, rượu và thức ăn và thức uống có chứa caffeine như sô-cô-la và soda.
  • Ăn các bữa ăn nhỏ. Nếu cảm thấy tốt hơn, hãy ăn 5-6 bữa ăn nhỏ 1 ngày thay vì 2 hoặc 3 bữa lớn như những người thân.
  • Uống nhiều chất lỏng. Hãy cố gắng uống nhiều nước hàng ngày. Nước là tốt nhất. Rượu và đồ uống có chứa caffeine kích thích ruột và có thể làm cho tiêu chảy nặng hơn, trong khi đồ uống có ga thường xuyên tạo ra khí.
  • Hãy cân nhắc vitamin tổng hợp. Bởi vì bệnh Crohn có thể cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và vì chế độ ăn uống có thể bị hạn chế, vitamin và khoáng chất bổ sung thường là hữu ích. Hãy thảo luận với bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại vitamin bổ sung.
  • Nói chuyện với chuyên gia dinh dưỡng nếu bắt đầu để giảm cân hay chế độ ăn uống đã trở nên rất hạn chế.
• StressMặc dù stress không gây bệnh Crohn, nó có thể làm cho các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn nhiều và có thể kích hoạt đợt cấp. Các sự kiện căng thẳng có thể là từ điều khó chịu nhỏ, mất việc làm hoặc cái chết. Khi bệnh nặng, tiêu hóa bình thường thay đổi làm sạch dạ dày chậm hơn và tiết axit nhiều hơn nữa. Stress cũng có thể tăng tốc độ hoặc làm chậm tiêu hóa trong đường ruột. Nó cũng có thể gây ra những thay đổi trong mô ruột.Mặc dù không phải luôn luôn có thể để tránh căng thẳng, có thể học cách để giúp quản lý nó. Một số trong số này bao gồm:
  • Tập thể dục. Ngay cả tập thể dục nhẹ có thể giúp giảm stress, giảm trầm cảm và bình thường hóa chức năng ruột. Nói chuyện với bác sĩ về một kế hoạch tập thể dục tốt nhất.
  • Phản hồi sinh học. Kỹ thuật này giảm stress có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và làm chậm nhịp tim với sự giúp đỡ của một máy phản hồi. Mục đích là để giúp nhập vào một trạng thái thoải mái để có thể đương đầu dễ dàng hơn với căng thẳng. Phản hồi sinh học thường được dạy tại các bệnh viện và các trung tâm y tế.
  • Thường xuyên thư giãn và các bài tập thở. Một cách để đối phó với căng thẳng là thường xuyên thư giãn. Có thể học yoga và thiền định hoặc sử dụng sách, đĩa CD hoặc DVD ở nhà.