8 Bài tập điều trị bệnh nhân suy dãn tĩnh mạch chân

Suy van tĩnh mạch chân là một căn bệnh thường gặp và được dự đoán sẽ tăng cao do nhiều yếu tố. Bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh cũng như ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế đất nước. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này và các yếu tố nguy cơ gây bệnh, từ đó có phương pháp tập luyện điều trị, phòng ngừa suy giãn tĩnh mạch chi dưới đơn giản, hiệu quả.
Sự kiện nóng: Sốt xuất huyêt

1. Bệnh suy van tĩnh mạch chân là gì?

Các tĩnh mạch ở chân có chức năng mang máu về tim, chúng có van một chiều giúp máu không bị chảy ngược trở lại. Suy van tĩnh mạch mạn tính là tình trạng các van không hoạt động như bình thường và một phần máu có thể chảy ngược xuống chân. Tình trạng này kéo dài khiến cho suy giảm chức năng hệ tĩnh mạch chi dưới làm cho máu ứ lại ở tĩnh mạch, gây biến đổi về huyết động và biến dạng tổ chức mô xung quanh, tạo ra các triệu chứng như nhức mỏi, nặng chân, phù chân, tê dị cảm, kiến bò... Thậm chí có thể dẫn đến các biến chứng khó chữa và nguy hiểm như Chàm da, loét chân không lành (nhất là ở người già), chảy máu, Viêm tĩnh mạch nông huyết khối, Huyết khối tĩnh mạch sâu,... ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây ra tình trạng này hiện chưa được xác định rõ ràng nhưng có một số yếu tố nguy cơ có thể gây ra tổn thương chức năng các van một chiều của hệ tĩnh mạch ngoại biên như:

  • Một cục máu đông trong tĩnh mạch sâu ở chân (được gọi là Huyết khối tĩnh mạch sâu) có thể làm hỏng van
  • Quá trình thoái hóa do tuổi tác (trên 50 tuổi)
  • Giới tính: nữ có nguy cơ mắc nhiều hơn nam
  • Do tư thế sinh hoạt, làm việc phải đứng hay ngồi một chỗ lâu, ít vận động, phải mang vác nặng, làm việc trong môi trường ẩm thấp...
  • Béo phì
  • Mang thai hoặc đã Mang thai nhiều lần
  • Gia đình có người từng mắc bệnh suy van tĩnh mạch chân
  • Người đã có tiền sử huyết khối
  • Hút thuốc lá
8 Bài tập điều trị bệnh nhân suy dãn tĩnh mạch chân - ảnh 1
Người Béo phì thuộc đối tượng có yếu tố nguy cơ mắc bệnh lý suy van tĩnh mạch chân

2. Các bài tập cho bệnh nhân suy van tĩnh mạch chân

Tập luyện thường xuyên có thể làm giảm bớt tình trạng giãn tĩnh mạch, đồng thời làm giảm một số triệu chứng và phòng ngừa biến chứng do suy van tĩnh mạch gây ra. Dưới đây là phần hướng dẫn các bài tập điều trị phục hồi chức năng suy van tĩnh mạch ở chi dưới. Các động tác tập cần thực hiện đều đặn, nhẹ nhàng, hết tầm vận động, không vội vàng và cần hít thở đều trong khi tập.

Lưu ý:

  • Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ bài tập nào.
  • Ngừng tập luyện nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu.
  • Bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo thời gian.
  • Tập luyện thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Bài tập 1: Nâng cao chân

  • Nằm ngửa trên sàn hoặc giường, nâng cao chân lên cao hơn tim.
  • Giữ nguyên tư thế trong 15-20 phút.
  • Lặp lại 2-3 lần mỗi ngày.

Bài tập 2: Tập đi bộ

  • Đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày.
  • Đi bộ với tốc độ vừa phải, tránh đi quá nhanh hoặc quá chậm.
  • Mang giày dép thoải mái, có đế hỗ trợ tốt.

Bài tập 3: Tập yoga

  • Một số tư thế yoga có thể giúp cải thiện lưu thông máu ở chân, chẳng hạn như tư thế cây, tư thế tam giác, tư thế con chó úp mặt xuống.
  • Tham gia lớp yoga dành cho người bị suy dãn tĩnh mạch chân.

Bài tập 4: Bơi lội

  • Bơi lội là một bài tập tuyệt vời cho tim mạch và giúp cải thiện lưu thông máu ở chân.
  • Bơi lội ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Bài tập 5: Tập các bài tập bắp chân

  • Các bài tập bắp chân giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện lưu thông máu ở chân.
  • Một số bài tập bắp chân đơn giản bao gồm:
    • Nâng gót chân
    • Xoay cổ chân
    • Gập và duỗi cổ chân

Ngoài ra, bạn có thể thực hiện một số biện pháp khác để giúp cải thiện tình trạng suy dãn tĩnh mạch chân, chẳng hạn như:

  • Mang vớ y khoa
  • Tránh ngồi hoặc đứng trong thời gian dài
  • Giữ cân nặng hợp lý
  • Tránh hút thuốc lá
  • Ăn uống lành mạnh

Bài tập 6: Bài tập Buerger-Allen

  • Nằm ngửa, nâng cao chân lên cao hơn tim, gập đầu gối 90 độ.
  • Dùng tay ấn nhẹ vào lòng bàn chân để ép máu chảy ra khỏi chân.
  • Giữ nguyên tư thế trong 2 phút.
  • Hạ chân xuống và thả lỏng trong 1 phút.
  • Lặp lại 3-5 lần.

Bài tập 7: Bài tập "bơm bắp chân"

  • Ngồi trên ghế, duỗi thẳng chân.
  • Nâng gót chân lên cao nhất có thể, giữ nguyên tư thế trong 2 giây.
  • Hạ gót chân xuống sàn.
  • Lặp lại 10-15 lần.

Bài tập 8: Bài tập "xoay cổ chân"

  • Ngồi trên ghế, duỗi thẳng chân.
  • Xoay cổ chân theo chiều kim đồng hồ 10 vòng.
  • Xoay cổ chân ngược chiều kim đồng hồ 10 vòng.
  • Lặp lại 2-3 lần.

3. Lời khuyên và cách phòng ngừa bệnh suy van tĩnh mạch chân

3.1. Chế độ ăn uống

Người bị suy van tĩnh mạch chân nên đảm bảo khẩu phần ăn hàng ngày có đủ chất dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất, đồng thời có đủ chất xơ như trái cây, rau quả tươi, ngũ cốc...và hạn chế ăn nhiều chất béo để tránh bị táo bón; không nên để bị béo phì, nếu thừa cân Béo phì cần giảm trọng lượng. Nếu không duy trì cân nặng phù hợp, quá nhiều chất béo trong cơ thể của bạn cũng làm giảm lưu lượng máu lưu thông.

Ngoài ra, cần đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày (từ 1,5- 2 lít nước một ngày).

8 Bài tập điều trị bệnh nhân suy dãn tĩnh mạch chân - ảnh 2
Uống nước đầy đủ giúp phòng ngừa bệnh suy van tĩnh mạch chân

3.2. Chế độ sinh hoạt

  • Quần áo: không nên mặc loại quần áo chật, đặc biệt là quần chật bó sát ở vùng chậu hông, chân.
  • Giày dép: nên mang giày có đế mềm và gót thấp vừa phải (tầm 3-4cm), không nên mang giày cao gót, nên bước đi tự nhiên sao cho trọng lượng dồn đều lên cả hai bàn chân.
  • Nằm, ngồi đúng tư thế: Khi nằm nên kê chân lên cao hơn mức của tim 15-20cm tạo thuận lợi cho máu về tim qua đường tĩnh mạch. Ghế ngồi có chiều cao phù hợp để khi ngồi hai bàn chân sát trên sàn nhà, khớp cổ chân, khớp gối, khớp háng vuông góc; lưng thẳng; trọng lượng cơ thể dồn đều lên hai bên mông và hai chân; không ngồi đung đưa chân, mặt dưới đùi vừa chạm mặt ghế để giảm tối đa lực ép lên mặt dưới đùi, không cản trở lưu thông máu tĩnh mạch chạy dọc mặt sau đùi; cần tránh những tư thế ngồi gây cản trở máu tĩnh mạch chân lưu thông như ngồi xổm, ngồi vắt chéo chân...
  • Bệnh nhân suy van tĩnh mạch chân cần từ bỏ lối sống ít vận động và phải phát triển thói quen gắng sức. Nên đi bộ thường xuyên, hãy sử dụng thang bộ thay vì đi thang máy nếu có thể để có nhiều cơ hội tập cho tĩnh mạch, nếu phải đứng nhiều thì thỉnh thoảng nên chạy tại chỗ để giảm tải lên hệ thống tĩnh mạch .
  • Tránh mang vác, khiêng xách nặng vì sẽ làm cho máu dồn xuống chân nhiều hơn và làm cho tĩnh mạch càng bị quá tải.
  • Thể dục thể thao: Nên tập thể dục thường xuyên, có thể tập và chơi những môn thể thao có động tác nhịp nhàng và nhẹ nhàng như, đi bộ, bơi lội, xe đạp khiêu vũ... Không nên chơi những môn thể thao có cử động mạnh và chuyển hướng đột ngột gây chấn động lên hệ tĩnh mạch chân như cử tạ, nhảy cao, nhảy xa, chạy tốc độ, tennis, bóng đá... Tập thể dục cũng giúp duy trì cân nặng đầy đủ.
  • Không nên xoa dầu nóng vào chân, không ngâm chân trong nước nóng vì nóng càng làm cho tĩnh mạch giãn nở, làm giảm khả năng vận chuyển máu trở về tim. Không tắm nước quá nóng, sau khi tắm xong nên xối lại chân bằng nước lạnh, nước lạnh sẽ làm co tĩnh mạch giúp cho sự chuyển máu về tim dễ dàng hơn.

Và một điều quan trọng nữa, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng khó chịu ở chân như cảm giác đau hay nặng tức ở chân, Sưng mắt cá chân hay tĩnh mạch nổi ngoằn ngoèo... gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sinh hoạt, đi lại hàng ngày thì nên đến ngay những cơ sở y tế có uy tín, có trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao để được khám và tư vấn điều trị sớm nhằm ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Cử nhân Điều dưỡng Lê Thị Thúy
Cử nhân Điều dưỡng Lê Thị Thúy
Đã kiểm duyệt nội dung

Tiến sĩ, Bác sĩ Chu Minh Hà

  • Tầng 2, TTTM Mandarin Garden 2, số 99 đường Tân Mai, Phường Tân Mai, Quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội
  • Nội Tim mạch
  • 350.000đ

Ngày khám*

Giờ khám*

Bác sĩ CK I Hứa Thị Ngọc Hà

  • Số 5 Xã Đàn, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội
  • Nội Tim mạch
  • 200.000đ

Ngày khám*

Giờ khám*

Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Phi Điệp

  • Số 5 Xã Đàn, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội
  • Nội Tim mạch
  • 200.000đ

Ngày khám*

Giờ khám*

PGS.TS.BS Nguyễn Văn Quýnh

  • 286 Thụy Khuê, Thuỵ Khuê, Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam
  • Nội Tim mạch
  • 300.000đ

Ngày khám*

Giờ khám*

Bác sĩ CK I Đặng Thanh Tiến

  • Đường 22 tháng 12, Khu Phố Hòa Lân 1, Thuận Giao, Thuận An, Bình Dương
  • Nội Tim mạch
  • 290.000đ