Sự kiện nóng: Sốt xuất huyêt

Sa trực tràng ở trẻ em: Nguyên nhân và Cách điều trị

11/06/2021
Sa trực tràng ở trẻ em: Nguyên nhân và Cách điều trị

Sa trực tràng ở trẻ em dân gian thường gọi là lòi dom, là tình trạng thoát xuống của phần trên trực tràng qua hậu môn để ra ngoài. Sa trực tràng thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi và người lớn trên 50 tuổi.

Sa trực tràng hay dân gian còn gọi là lòi dom – tự nhiên cha mẹ thấy con đi cầu phải rặn xong có 1 khối màu đỏ hồng hay hơi tím và bóng ở ngay lỗ hậu môn và rất hốt hoảng. Sa trực tràng chính là đoạn ruột cuối còn gọi là trực tràng bị sa ra ngoài qua lỗ hậu môn, thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi và ở những người lớn trên 50 tuổi.

Sa trực tràng là một bệnh lành tính, ít có biến chứng nặng nề, nhưng gây ra cho bệnh Nhi nhiều phiền hà trong sinh hoạt và khối ruột sa ra ngoài làm cho cha mẹ em bé cảm thấy lo lắng.

2. Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới sa trực tràng ở trẻ. Trên một cơ địa của đứa bé có bất thường về mặt giải phẫu chỗ gập góc giữa bóng trực tràng và ống hậu môn khi em bé có các hành vi gây ra áp lực lên tầng sinh môn như: trẻ bị Táo bón đi cầu phải rặn mạnh, trẻ mắc bệnh lỵ, bệnh tiêu chảy.... Trực tràng dễ sa xuống và không lên được.

Sa trực tràng ở trẻ em: Nguyên nhân và Cách điều trị - ảnh 1
Trẻ bị táo bón

3. Điều trị

Trẻ em sức yếu, hay bị táo bón, đại tiện lâu ở bô, ngày này qua ngày khác dễ bị sa trực tràng, (lòi dom).

Khi bị sa trực tràng, trẻ hay quấy khóc, có thể chữa bằng châm cứu. Châm huyệt bách hội và trường cường, có thể dùng bài thuốc bổ trung ích khí.

Thành phần: Nhân sâm 6-12g, Hoàng kỳ 6-12g, đương quy 4-8g, Bạch truật 4-8g, trần bì 4-6g, thăng ma 4-8g, sài hồ 4-8g, hoàng cầm 4-8g, đại táo 10-16g, Cam thảo 4-6g.

Sắc uống ngày 1 thang

Cũng có thể dùng lá thầu dầu tía, giã đắp vào đỉnh đầu và hậu môn hoặc dùng thuốc ngâm hậu môn như: Hoàng bá 10g, hạt Cau 10g, tô mộc 10g. Cho nước 3-4 bát, đun sôi kỹ 10 phút, chắt ra chậu sạch để nóng vừa, cho trẻ ngồi vào ngâm 10 phút. Sau để cháu ấn khối dom vào, người lớn ấn giúp cho dom vào hậu môn. Sau cho cháu nằm nghỉ, hạn chế chạy nhảy.

Trẻ bị Táo bón phần lớn hay có bệnh đường Hô hấp kèm theo, hay ra mồ hôi, nên có thể cho uống bài thuốc sau: Huyền sâm 4-8g, mạch môn 4-8g, cát cánh 4-8g, sinh địa 4-8g, đại hoàng 4-6g, chỉ thực 4-6g. Ngày sắc uống 1 thang. Hết táo thì ngừng thuốc.

4. Khi nào thì cần phẫu thuật?

Đa số trường hợp sa trực tràng có thể điều trị nội khoa bảo tồn, chờ sự phát triển của cơ thể giúp thay đổi, điều chỉnh cấu trúc giải phẫu vùng đáy chậu. Chỉ can thiệp phẫu thuật nếu trực tràng vẫn còn sa sau 3 tuổi và khối sa có chiều dài trên 3cm.

Trẻ cần được điều trị tích cực các yếu tố thúc đẩy sa trực tràng như: táo bón, kiết lỵ, tiêu chảy, suy dinh dưỡng.

Sa trực tràng ở trẻ em: Nguyên nhân và Cách điều trị - ảnh 2
Cách xử trí sa trực tràng tại nhà như thế nào?

5. Cách xử trí sa trực tràng tại nhà

Đa số phụ huynh rất hốt hoảng và bế con tới bệnh viện, tuy nhiên bạn có thể làm ở nhà các động tác sau mà vẫn giải quyết được vấn đề:

  • Cho bé nằm ngửa, kê mông cao, dạng 2 chân.
  • 1 người phụ cầm vào 2 khoeo chân bé giơ lên cao và giữ dạng ra 2 bên.
  • 1 người đứng đối diện mông trẻ, dùng nước ấm xối sạch khối sa, dùng các ngón bàn tay phải nắm trọn lấy khối sa, dùng ngón cái bàn tay trái đặt vào đúng giữa khối sa, kết hợp 2 bàn tay đẩy từ từ khối sa lên trên
  • Trong khi đó người giữ chân trẻ từ từ hạ thấp chân và khép dần 2 chân lại, khi khối sa vừa đẩy lên hết cũng là lúc 2 chân bé duỗi thẳng và 2 mông khép khít lại, giữ nguyên tư thế đó 20 -30 phút, dỗ dành tránh để bé la hét vì có thể sa trở lại.

6. Biện pháp phòng ngừa để không bị tái phát sa trực tràng?

  • Tư thế đi cầu: Không cho trẻ ngồi bô hay ngồi chồm hỗm, sẽ tăng áp lực lên tầng sinh môn và gây sa, nên bế trẻ ở tư thế xi tiểu, xi ị như khi còn nhỏ.
  • Chế độ ăn đủ chất xơ, đủ nước để phòng táo bón.
  • Uống ngừa rotavirus, vệ sinh ăn uống để phòng ngừa tiêu chảy.

7. Những điều cần lưu ý

Không nên cho trẻ ngồi bô hoặc ngồi xổm khi đi đại tiện, vì trong tư thế này hậu môn nở rộng và trực tràng ở tư thế thẳng đứng nên dễ bị sa ra ngoài. Nên bế ngửa trẻ ở tư thế lưng dựa vào lòng mẹ, hai tay mẹ nắm giữ đùi trẻ khép lại, như tư thế đi vệ sinh của em bé đi tiểu lúc nhỏ. Trong trường hợp khối sa bị mắc kẹt bên ngoài không đẩy lên được, người mẹ hãy dùng gạc thấm nước ấm đắp lên khối sa và nhanh chóng đưa em bé tới cơ sở y tế gần nhất.

Những em bé bị sa trực tràng cần được tái khám theo dõi lâu dài theo sự hướng dẫn của bác sĩ, để có chỉ định can thiệp phẫu thuật khi cần thiết.